Słownik terminów ginekologicznych

CHLAMYDIE - to bakteria stanowiąca dużą część zakażeń. Odpowiedzialne są za infekcje układu moczowo-płciowego, ale również dróg oddechowych. Objawy to przede wszystkim ból i pieczenie w okolicy cewki moczowej oraz upławy. Kobiety skarżą się również na pieczenie przy oddawaniu moczu, następującym zdecydowanie zbyt często. Podczas zakażenia stosunki płciowe są bolesne, a dyskomfort okolic podbrzusza przybiera formę przewlekłą i szczególnie nasila się rano.

CIĄŻA EKTOPOWA - to inaczej ciąża pozamaciczna, czyli taka, w której zarodek nie zagnieżdża się w macicy. Najczęściej znajduje się w jajowodzie. Ciąża może zagrozić życiu matki, dlatego zaleca się jej przerwanie. Objawy są podobne do normalnej ciąży, ale towarzyszy im ból brzucha oraz krwawienie z dróg rodnych. Przyczyną mogą być choroby jajowodów.

DEPRESJA POPORODOWA- to choroba, która objawia się po urodzeniu dziecka(a niekiedy nawet rok po porodzie). Objawy to zmęczenie, złe samopoczucie, stany lękowe, zaburzenia snu. Przyczyny poszukuje się m.in. w nieprawidłowym poziomie hormonów i neurotransmiterów, warunkujących prawidłową pracę układu nerwowego.

ENDOMETRIUM - to błona śluzowa wyścielająca macicę, w której przygotowywane jest miejsce na przyjęcie zarodka. Aby możliwie szybko wykryć zmiany, na jakie narażone jest endometrium, należy je często kontrolować.

FAZA FOLIKULARNA - okres cyklu miesiączkowego przebiegający równocześnie z rozwojem pęcherzyka jajnikowego. W fazie tej dochodzi do zgrubienia i rozrostu błony śluzowej macicy.

GRZYBICA POCHWY - jednym z głównych objawów jest swędzenie w miejscach intymnych, które wzmaga się podczas leżenia w łóżku czy w trakcie brania ciepłej kąpieli . Inne objawy to gęste, białe upławy, o konsystencji określanej jako serowata, twarożkowa lub grudkowa, a której zapach można porównać do pleśni lub drożdży. Pojawia się najczęściej u kobiet w przedziale wiekowym 16-30 lat, z uwagi na przypadającą na ten okres zwiększoną aktywność seksualną.

HEMOROIDY - to inaczej żylaki odbytu. Poszerzone wywołują ból, swędzenie i krwawienie przy oddawaniu stolca. Żylaki odbytu wewnętrzne mają tendencję do większego krwawienia, zewnętrzne sprawiają większy ból. Ich przyczyną jest otyłość, siedzący tryb życia czy zaparcia. Mogą pojawić się także w ciąży. Im szybciej zostaną rozpoznane tym krótsze jest ich leczenie.

JAJNIK - to żeński, parzysty gruczoł płciowy wytwarzający komórki jajowe oraz produkujący i wydzielający żeńskie hormony płciowe.

JAJOWÓD - jest przewodem prowadzącym od jajnika do górnej części macicy, wyściełanym błoną śluzową. Jej budowa sprzyja transportowaniu zapłodnionej komórki jajowej do macicy.

KIŁA - to groźna choroba przenoszona drogą płciową - podczas stosunku pochwowego, oralnego lub analnego, ale również poprzez kontakt z krwią czy dotyk owrzodzonego miejsca zakażonego bakteriami. Początkowo pojawia się bezbolesna grudka, przeobrażająca się we wrzód. Umiejscowiona jest niekoniecznie w okolicy narządów płciowych. Potem bakteria - krętek blady - rozprzestrzenia się po całym organizmie. Ostatecznie może prowadzić do śmierci. W leczeniu najważniejsze jest szybkie wykrycie choroby.

KOLOSKOPIA - to dokładne, nieinwazyjne i bezbolesne badanie dolnego odcinka narządów rozrodczych kobiety, tzn. krocza, sromu, pochwy, części pochwowej szyjki macicy wraz z ujściem zewnętrznym kanału szyjki. Wykonywana jest przy użyciu specjalnego mikroskopu.

KLIMAKTERIUM - często mylone jest z menopauzą. To stan przedmenopauzalny, przejściowy, podczas którego kobieta zaczyna tracić zdolności rozrodcze.

ŁOŻYSKO - to narząd pośredniczący w odżywianiu i dotlenianiu płodu. Powstaje i rozwija się w macicy tylko w okresie ciąży. Zostaje wydalone z macicy po narodzinach dziecka.

MACICA - narząd rozrodczy kobiety, bardzo silnie umięśniony, wyściełany błoną śluzową. Znajduje się w dole brzucha. Jej zadaniem jest przyjęcie z jajowodu zapłodnionej komórki jajowej, zagnieżdżenie jej i utrzymanie rozwijającego się płodu.

MAMMOGRAFIA - metoda badania piersi za pomocą promieni rentgenowskich. Pierś jest ściskana w specjalnym aparacie i wykonywane są jej zdjęcia. Jest to badanie przesiewowe, służące wykryciu nowotworów zanim pojawią się pierwsze objawy kliniczne tej choroby. Mammografię zaleca się kobietom po 50. roku życia raz w roku.

MIESIĄCZKA - okresowe krwawienie maciczne występujące u kobiet w okresie dojrzałości płciowej. Miesiączka polega na wydalaniu złuszczonej błony śluzowej macicy, przygotowanej do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej. Statystycznie miesiączka pojawia się u dziewczynek już w wieku 12 lat.

MENOPAUZA - całkowite ustanie miesiączkowania. Menopauza jest ostatnią miesiączką, po której przynajmniej przez rok nie pojawia się krwawienie. Jest wynikiem wygasania pracy jajników.

NIEPŁODNOŚĆ - to niezdolność do poczęcia dziecka. Zostaje stwierdzona po roku regularnego współżycia mimo niestosowania środków antykoncepcyjnych. Nie oznacza bezpłodności. Do czynników powodujących niepłodność zalicza się: nieprawidłowości nasienia, zaburzenia jajeczkowania, nieprawidłową funkcję jajowodów oraz inne przyczyny.

OPRYSZCZKA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH - jest jedną z najczęściej występujących chorób narządów płciowych. Objawia się występowaniem w okolicy genitaliów pęcherzyków - małych, bolesnych i swędzących. Zakażeniu towarzyszą nieprzyjemne upławy oraz świąd w okolicach krocza.

OWULACJA - główna czynność jajnika polegająca na wydaleniu dojrzałej komórki jajowej z pękniętego pęcherzyka jajnikowego. U kobiet w okresie rozrodczym owulacja pojawia się cyklicznie - średnio co 28 dni.

POCHWA - to silnie umięśniony odcinek dolnych dróg rodnych kobiety, mający 6-8 cm. Łączy jamę macicy ze sromem.

PORONIENIE - to wydobycie płodu z macicy przed 20 tygodniem ciąży. Około 20-30 procent kobiet krwawi bądź ma skurcze podczas pierwszych 20 tygodni ciąży. Połowa z nich przechodzi poronienie samoistne. W ponad 90 procentach przypadków takie poronienie może być naturalnym odrzuceniem nieprawidłowo rozwijającego się płodu.

RZEŻĄCZKA - choroba przenoszona drogą płciową, wywołana przez bakterie Neisseria gonorrhoeae. Powoduje zakażenie nabłonka cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy, gardła i oczu.

SPOJENIE ŁONOWE- to chrząstka międzyłonowa wzmocniona więzadłami, łącząca górną prawą i lewą część kości łonowej.

SROM - zewnętrzne części płciowe kobiety. W skład sromu wchodzą: wzgórek łonowy, wargi sromowe mniejsze i większe, przedsionek pochwy, łechtaczka, ujście pochwy, gruczoły przedsionkowe większe i opuszki przedsionkowe.

TORBIEL JAJNIKA - zmiana w jajniku wypełniona płynem lub substancją półpłynną. Najczęściej spotykane są torbiele czynnościowe, spowodowane zmianami hormonalnymi. Powszechne są również torbiele powstałe w wyniku stanów zapalnych. Mają tendencję do powiększania się, skręcania, pękania czy naciskania na otaczające tkanki. Są zatem częstą przyczyną bólu w miednicy mniejszej i wymagają leczenia, także operacyjnego.