Mycie rąk to klucz do zdrowia

Choroby pasożytnicze wydają się sporym problemem...

Rzeczywiście, według danych Światowej Organizacji Zdrowia w ciągu ostatnich 10 lat zaraziło się nimi ok. 4,5 miliarda ludzi na świecie. W Polsce najczęściej występującymi chorobami są owsica, glistnica, włosogłówka i lamblioza.

Jak się objawiają?

Wachlarz objawów chorób pasożytniczych, zwłaszcza u dzieci, jest bardzo szeroki. Generalnie kojarzymy je z układem pokarmowym, najczęściej powodują wszelkiego rodzaju bóle brzucha – od napadowych po przewlekłe, biegunki, zaparcia, nudności, wymioty. Ale objawy mogą też dotyczyć innych narządów, praktycznie całego organizmu. Rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę, kiedy dziecko ma słaby apetyt, nie przybiera na wadze, jest osłabione lub przeciwnie – nadmiernie pobudliwe i nerwowe. Także objawy związane z nawracającymi bólami głowy, anemią, moczeniem nocnym oraz wszelkiego rodzaju symptom mami alergicznymi. To może zmylić.

Często mówimy, że dziecko ma alergię, a nie badamy go w kierunku pasożytów. Te mogą wywoływać cały szereg objawów alergicznych, od różnego rodzaju pokrzywek i wysypek skórnych do silnej reakcji z obrzękami i dusznościami, a nawet nawracające zapalenia płuc. U dziewcząt i kobiet wędrujące owsiki wywołują świąd oraz zapalenie sromu i pochwy, mogące sprzyjać infekcjom dróg moczowych.

Dlaczego choroby pasożytnicze nazywa się chorobami brudnych rąk?

Przeważnie właśnie przez brudne ręce dochodzi do przeniesienia jaj pasożytów, które bytują w glebie, w wodzie, na przedmiotach, w domach, pomieszczeniach sanitarnych – praktycznie wszędzie. Dlatego pamiętajmy o higienie i myciu rąk
– to podstawa jeżeli chodzi o profilaktykę chorób pasożytniczych. Oprócz mycia rąk bardzo ważne jest dokładnie mycie spożywanych surowych jarzyn i owoców. Szczególnie trzeba uczulić na to dzieci. Dlaczego? Dzieci częściej nie przestrzegają zasad higieny. Pierwszy z brzegu przykład: w trakcie migracji owsików dzieci mają świąd odbytu, drapią się i przenoszą jaja pasożytów na wszystko, z czym mają kontakt.

Jak wykryć, czy w organizmie dziecka znajduje się pasożyt?

Podstawowym badaniem jest badanie kału. Badanie powinno być wykonane kilkakrotnie, co najmniej 3 – 4 razy z różnych próbek kału. Bardzo istotny jest też badanie kału na obecność lamblii metodą Elisa oraz wymaz z okolicy odbytu w kierunku owsików. Jest to istotne, ponieważ samo badanie kału może nie dać dodatniego wyniku. Można też badać przeciwciała w kierunku glisty ludzkiej z krwi. Ważne jest też wykonanie morfologii krwi z rozmazem, w którym zwiększona eozynofilia może sugerować chorobę pasożytniczą.

A co, jeśli zbagatelizujemy te choroby ?

Choroby pasożytnicze mogą prowadzić do ciężkich powikłań. O tym nie mówi się zbyt wiele, bo częściej dotyczy to krajów o niższym standardzie sanitarno-ekonomicznym. Ale bagatelizować tego nie wolno. Jakiś czas temu opisano przypadek chłopca, który był trzykrotnie operowany z powodu glistnicy i podczas tych operacji usunięto mu całe kłęby glist. Taka ilość może powodować nawet niedrożność jelit. Ale choroby pasożytnicze mogą też doprowadzić do ciężkich zapaleń płuc, czy uszkodzeń innych narządów i układów, np. mięśni, mózgu, wątroby, serca, oka i innych.

Czy lato sprzyja namnażaniu się pasożytów?

Tak, na pewno. W klimacie ciepłym i wilgotnym rozwój pasożytów jest lepszy. Poza tym w okresie letnim dzieci częściej przebywają w miejscach, gdzie mogą się zarazić, mają kontakt z glebą, bawią się w piaskownicy.

Jak ustrzec dzieci?

Jeżeli mamy podejrzenie, to polecam udanie się do pediatry i zrobienie badań. Musimy też pamiętać, że miejsca, w których są duże skupiska dzieci, czyli przedszkola, żłobki, internaty, sprzyjają namnażaniu się pasożytów. Mamy czasami takie ogniska, gdzie nawet 100 proc. Dzieci jest zarażonych. Dlatego musimy pamiętać o higienie zarówno osobistej, jak i pomieszczenia, o wspomnianym częstym myciu rąk i surowych warzyw i owoców. W przypadku owsicy nie wolno zapomnieć o wymienianiu pościeli i bielizny osobistej, a także o częstym sprzątaniu.

Jak wygląda leczenie takich chorób?

Są leki, które podajemy w wypadku chorób pasożytniczych. Zawsze trzeba się zgłosić do lekarza. W naszym szpitalu jest Oddział Pediatryczny oraz Chorób Zakaźnych Dzieci. Jeżeli są jakiekolwiek problemy, rodzice zawsze mogą się zgłosić i poprosić o pomoc. Leczenie trwa od jednego do kilku dni, ewentualnie powtarza się je po 2, 3 tygodniach i robi się badania kontrolne. Jeżeli jednak uda się od razu wyleczyć tę chorobę, to leczenie nie jest długotrwałe.