Kraków. Nowa wystawa plenerowej na terenie byłego obozu KL Plaszow

- Wystawa plenerowa "KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez" jest przede wszystkim pierwszym, dostępnym w każdej chwili przewodnikiem po miejscu pamięci KL Plaszow - podkreśla Paulina Nortowska z Muzeum KL Plaszow. - Ustawiona w terenie poobozowym, wskazuje i opowiada historię byłego obozu, jednocześnie umożliwiając odwiedzającemu zlokalizowanie w obecnej przestrzeni opisywanych zdarzeń. Każdą z plansz buduje tekst historyczny, fragmenty relacji byłych więźniów oraz historyczne fotografie. Treści prezentowane na wystawie uzupełniają także dodatkowe nośniki: 41 punktów terenowych, informujących o lokalizacji obiektów istotnych dla historii obozu oraz trzy okna archeologiczne - wymienia.

Pojawienie się nowej wystawy plenerowej to niejedyna zmiana, jaka zaszła na terenie poobozowym. W ramach pierwszego etapu inwestycji budowy Muzeum KL Plaszow na terenie byłego KL Plaszow wykonano też renowację posadzki Pomnika Ofiar Faszyzmu oraz oznaczono granice cmentarzy żydowskich. Plac apelowy zyskał nową, wyraźniejszą żwirową opaskę. Na terenie pojawiły się też tzw. okna archeologiczne, pylony pod wystawę plenerową i regulamin, punkty terenowe, konstrukcje pod makiety, schody terenowe (ułatwiają one dostęp do bardziej stromo położonych części upamiętnienia) oraz ławki i kosze na śmieci.

- Wybudowano schody terenowe prowadzące od ul. Abrahama do punktu widokowego i miejsca egzekucji oznaczonego krzyżem. Ponadto położono asfalt na drodze koło Pomnika Ofiar Faszyzmu oraz nowy asfalt na ul. Abrahama - wylicza też przedstawicielka Muzeum KL Plaszow. - Projekt w założeniu pozostawił teren dawnego obozu w możliwie niezmienionym i autentycznym stanie. Oczywiście teren pozostał otwarty - dodaje.

15 marca na godz. 11 muzeum zaprasza na teren miejsca pamięci KL Plaszow na oficjalne otwarcie wystawy plenerowej i prezentację efektów prac inwestycyjnych wykonanych w terenie. Program uroczystości przewiduje najpierw wystąpienia gości (w godz. 11.05-11.30), następnie prezentację relacji więźniów KL Plaszow, w poetyckiej i muzycznej oprawie studentów Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (godz. 11.30-11.50), a w godz. 12-13.30 - oprowadzanie po terenie miejsca pamięci KL Plaszow.

Na tym nie koniec. Muzeum KL Plaszow zaprasza na cykl wydarzeń towarzyszących nowej wystawie plenerowej "KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez". Są to m.in.:

• KL Plaszow to historia Krakowa - oprowadzanie sąsiedzkie, na które 3 marca o godz. 10 zapraszani są mieszkańcy dzielnicy XIII Podgórze i dzielnic sąsiadujących z terenem po byłym KL Plaszow; będzie to oprowadzanie szlakiem nowych elementów na terenie poobozowym
• Premiera filmu "Historia Zagłady w przedmiotach" - 12 marca o godz. 18 w sali kinowej Fabryki Emalia Oskara Schindlera
• Oprowadzanie po wystawie plenerowej "KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez" - 16 marca (sobota) o godz. 10. Oprowadzanie jest bezpłatne, obowiązuje limit uczestników i zapisy poprzez stronę Muzeum KL Plaszow
• Koncert muzyki synagogalnej w wykonaniu organisty Jakuba Stefka z udziałem kantora Amnona Seeliga - w niedzielę, 17 marca o 18 w Żydowskim Muzeum Galicja (ul. Dajwór 18); wstęp wolny, za wejściówkami, zapisy zostaną wkrótce otwarte
• W kwietniu br. planowane jest spotkanie z reżyserem Bernardem Offenem, byłym więźniem KL Plaszow
• W maju - cotygodniowe bezpłatne oprowadzanie po nowej wystawie plenerowej. Tematem będzie historia obozu pracy przymusowej i obozu koncentracyjnego ukazana poprzez historie Świadków, byłych więźniów KL Plaszow
• W czerwcu - spotkania wokół książki "Cmentarz żywych i umarłych", którą to publikację przygotowało Muzeum KL Plaszow wraz z Fundacją Ośrodka KARTA. Wydawnictwo jest opowieścią o doświadczeniu obozowym prezentowanym z różnych perspektyw – zarówno więźniów, jak i rodzin ofiar oraz mieszkańców Krakowa. Do jej przygotowania zostały wykorzystane m.in. pamiętniki spisywanie w obozie, listy, relacje składane po wojnie, a także zeznania byłych więźniów i świadków występujących m.in. podczas procesów załogi KL Plaszow.

- Osiemdziesiąt lat temu w krakowskim Podgórzu funkcjonował obóz pracy i koncentracyjny Plaszow, który był częścią niemieckiej polityki Zagłady. Przeszło przez niego ok. 35 tys. więźniów, przede wszystkim Żydów, ale także Polaków i Romów, z czego ok. 6 tysięcy straciło w nim życie. W 1945 roku Niemcy, ewakuując obóz, praktycznie zrównali go z ziemią i skutecznie zatarli ślady zbrodni, jaka się tam dokonała. Na terenie miejsca pamięci pozostały jednak trzy masowe groby i dwa cmentarze żydowskie. Dziś obszar miejsca pamięci jest objęty ochroną konserwatora zabytków i ma status cmentarza wojennego - przypomina Muzeum KL Plaszow.

Zaraz po wojnie miasto Kraków i władze państwowe, osoby indywidualne i stowarzyszenia podejmowały działania, aby wiedza i pamięć o tym miejscu przetrwały. Przez wiele lat ich głównym symbolem był postawiony na miejscu straceń Pomnik Ofiar Faszyzmu. Od 2016 roku w proces upamiętnienia włączały się krakowskie instytucje, w tym przede wszystkim Muzeum Krakowa, a w styczniu 2021 roku zostało powołane Muzeum KL Plaszow. Jego zadaniem jest stanie na straży pamięci o ofiarach byłego obozu, szeroka edukacja na temat ich losów i ochrona obszaru miejsca pamięci.

Prace budowalne na terenie poobozowym rozpoczęły się latem 2023 roku. W przyszłości treści prezentowane już na nowej wystawie plenerowej uzupełnią dwie odsłony wystawy stałej, które przewidziane są w dwóch obiektach muzealnych: historycznym budynku Szarego Domu i planowanym głównym budynku muzeum - Memoriale. Całość ma w przyszłości stanowić spójną opowieść o historii byłego obozu.

Zakończenie budowy Muzeum KL Plaszow planowane jest na koniec 2025 roku. Pierwsi zwiedzający mieliby wejść do Memoriału na początku 2026 roku.

Ukraina dostanie miliardy z Unii