Stopień wodny Przewóz – stopień wodny na Wiśle w Krakowie, usytuowany na granicy dzielnic Nowa Huta i Podgórze, zbudowany w latach 1949–1954. Jego budowa spowodowała właśnie powstanie sztucznej wyspy, zwanej Wyspą Pleszowską.
Wyspa powstała wskutek budowy przekopu skracającego duże zakole starego koryta rzeki (obecnie znajdują się na niej ogródki działkowe, a wstęp mają tylko ich właściciele i pracownicy elektrowni). Śluza umożliwia obsługę jednostek pływających o nośności do 1000 ton, jednak ze względu na niskie stany wody dolnej, pozwala na śluzowanie tylko małych jednostek o głębokości zanurzenia do 50 cm.
Jest to pierwszy zbudowany po II wojnie światowej stopień wodny na górnej Wiśle. Stanowi ostatni istniejący obiekt spiętrzający wchodzący w skład kaskady Górnej Wisły (poprzedza go stopień wodny Dąbie). Planowany w dalszym biegu rzeki stopień wodny w Niepołomicach nigdy nie został zbudowany. Przyczynia się to do niskich stanów wód w dolnej części stopnia, często uniemożliwiając śluzowanie jednostek pływających. Z tego samego powodu, konieczne są częste i kosztowne remonty dolnego stanowiska jazu, gdzie uszkodzenia powoduje obniżające się dno.
Budowa stopnia wodnego związana była z powstaniem Huty im. T. Sendzimira (wówczas im. Lenina), która wymagała dostępu do wody przemysłowej spiętrzonej przez stopień, a także przybliżenia portu rzecznego dla celów transportowych. W ten sposób, wraz z zaporą powstał port Kujawy typu basenowego, posiadający pionowe nabrzeże i bocznicę kolejową. Zbudowano przy nim także pompownię wody przeznaczoną dla celów kombinatu. Port nigdy jednak nie obsługiwał żeglugi.
Budowa stopnia Przewóz spowodowała zatrzymanie transportu materiału wleczonego w Wiśle i erozję denną koryta poniżej stopnia. Dno Wisły poniżej stopnia Przewóz obniżyło się o ponad 2 metry
Młodzież uzależniona od smartfona - szokujący raport! o nastolatkach
- Tak mieszkają Sławomir i Kajra. To ich urocze gniazdko w Małopolsce
- Wzory i pomysły na jesienne paznokcie. Zobacz inspiracje!
- To tatrzańskie jezioro zachwyca jesienią. Klimat jak w Dolomitach!
- Jesień w Chorwacji poza sezonem. Dlaczego warto się tam wybrać? TOP 5 powodów!
- Zamek w Muszynie jeszcze zamknięty, a już kusi turystów. Tak wygląda w środku
- 10 najpiękniejszych tatrzańskich szlaków jesienią. Tutaj warto iść
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?