Ziemia zadrżała w Oświęcimiu, sejsmografy bez reakcji

W Oświęcimiu zatrzęsła się ziemia

- Drugi, ok. 5.25 rano, wyrwał mnie ze snu. Wyraźnie czułam, jak poruszył się cały dom. Byłam w strachu, chociaż u nas przecież podobne wstrząsy do rzadkości nie należą - mówi Halina Kociszewska, mieszkanka Brzezinki (gm. Oświęcim).

Podobnie mocne drżenie w swoich domach odczuli mieszkańcy osiedli: Błonie, Zasole i Stare Miasto w Oświęcimiu, w sołectwach Babice i Broszkowice w gminie wiejskiej Oświęcim oraz w gminie Chełmek.

Okazuje się, że odczucia mieszkańców wcale nie pokrywają się z zapisami sejsmografów, które jeszcze przed rokiem kopalnia "Piast" w Bieruniu Nowym zamontowała w Oświęcimiu, Brzezince, Babicach i Gorzowie. Czyli w miejscowościach narażonych na skutki tąpnięć.

Przykładowo w Brzezince, rejestrator zamontowany w Szkole Podstawowej nie zanotował żadnego większego wstrząsu w tym czasie.

Podobnie było w Oświęcimiu, gdzie takież urządzenie znajduje się w Miejskim Gimnazjum nr 3 przy ul. Krasickiego.
Rzecznik Kompanii Węglowej SA, pod którą podlega KWK "Piast", Zbigniew Madej, informuje wprost, że w tym przypadku główna fala sejsmiczna poszła w kierunku Chełmku Śląskiego. - Po co w takim razie te sejsmografy, jak nic nie wykazują - pyta i dziwi się Kazimierz Olszewski, mieszkaniec os. Błonie, któremu także w czwartek nad ranem sen przerwały niebezpiecznie drżące szyby w kredensie.

Janusz Chwierut, pełniący funkcję prezydenta Oświęcimia, wystąpił do Kompanii Węglowej o informacje dotyczące skali czwartkowego zdarzenia oraz sprawności sejsmografów pomiarowych zlokalizowanych w mieście. Stało się tak po serii interwencji mieszkańców zaniepokojonych rosnącą częstotliwością wstrząsów w Oświęcimiu i związanych z nimi szkód.

Zamontowanie sejsmografu było też jednym z żądań mieszkańców Brzezinki podczas ubiegłorocznego spotkania z dyrekcją KWK "Piast". Liczyli, że w ten sposób będzie im łatwiej dochodzić odszkodowań. Wcześniej kopalnia zupełnie się do tego nie kwapiła. Teraz wskazania sejsmografów mogą być podstawą do dochodzenia ewentualnych roszczeń mieszkańców wobec kopalni.

Po najsilniejszych w ostatnich latach wstrząsach, w lutym 2010 r., z blisko 300 wniosków o odszkodowanie z miasta i gminy Oświęcim, kopalnia uznała zaledwie 13. Reszcie pozostała długotrwała ścieżka sądowa.

Na liście osób, które są przekonane, że rysy i pęknięcia na ich domostwach to efekt tąpnięć związanych z działalnością górniczą, jest już blisko 140 nazwisk. W samej tylko Brzezince uważa tak prawie 50 osób, a w sąsiednich Babicach już 90. Wiesław Pędziwiatr z Brzezinki walczy bezskutecznie o odszkodowanie już od 10 lat. Boi się o swój dom, bo - jak mówi - każdy kolejny wstrząs osłabia konstrukcję. - Pieniędzy nie chce też wypłacić ubezpieczyciel PZU, bo twierdzi, że to efekt szkód górniczych - dodaje inny mieszkaniec Brzezinki, Andrzej Kociszewski.

Dyrektor KWK "Piast" Jacek Kudela zapewnia, że kopalnia podejmuje działania, by wstrząsy tak silne, jak te w czwartek, w przyszłości się nie powtórzyły. Był to temat kolejnego, piątkowego spotkania zespołu ds. tąpnieć z udziałem specjalistów z AGH Kraków, Politechniki Śląskiej.

Jak dodają przedstawiciele bieruńskiej kopalni, całkowicie i tak nie da się uniknąć podziemnych wstrząsów.

Jak zgłosić szkodę górniczą?

Postępowanie o naprawienie szkody wszczynane jest na pisemny wniosek poszkodowanego we właściwym zakładzie podległym Kompanii Węglowej SA. Wyjątkiem są sytuacje awaryjne. Jest to tryb zastrzeżony dla sytuacji zagrożenia zdrowia, życia lub mienia użytkowników, jeśli istnieje przypuszczenie, że zagrożenie zaistniało wskutek działalności zakładu górniczego i wymaga ono niezwłocznego podjęcia działań dla jego likwidacji lub minimalizacji skutków. W przypadku stwierdzenia związku pomiędzy szkodą i działalnością zakładu górniczego przeprowadzane są oględziny szkód. Z propozycją terminu przeprowadzenia oględzin winna wystąpić właściwa kopalnia w terminie 14 dni od daty jego otrzymania. Naprawa szkody może być wykonana przez przedsiębiorcę lub przez poszkodowanego.

Rozmowa z Eugeniuszem Rożkiem z Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach

Czy możliwe jest, aby sejsmografy zainstalowane wokół kopalni nie odnotowały wstrząsów?
Jeśli jest to wstrząs o małym przyspieszeniu, to górotwór jest w stanie go przytłumić. Te, które miały miejsce w środę w nocy i w czwartek nad ranem, należały do kategorii wysokoenergetycznych i powinny zostać zarejestrowane, tak jak wszystkie drgania, które wyjdą na powierzchnię ziemi. Pod uwagę należy jednak brać także sytuacje, w której fala sejsmiczna jest tak ukierunkowana, że ominie ona miejsca, gdzie zainstalowane zostały te urządzenia.

Czy reakcje mieszkańców są przesadne?
Jest taka zależność, że mieszkańcy w rejonach, gdzie do takich wstrząsów dochodzi częściej, zgłaszają je tylko
w okolicznościach wystąpienia konkretnej szkody. Tam gdzie jest to rzadkość, ludzie są bardziej wrażliwi na takie sytuacje. Po ostatnich wstrząsach, z gmin wokół kopalni "Piast" było siedem zgłoszeń, z tego sześć po czwartkowym porannym wstrząsie. Dodam jeszcze, że wprowadzenie sieci sejsmometrycznej wokół kopalni było związane z oczekiwaniami lokalnych społeczności, aby mieszkańcy mieli podstawy do wystąpień w związku ze szkodami związanymi z działalnością górniczą.

Czy kopalnia weryfikuje te zdarzenia od razu?
W takich sytuacjach z kopalni wyruszają w teren ekipy, by na miejscu wstępnie sprawdzić i ocenić skutki tąpnięć.

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+