Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szopki krakowskie są blisko tradycji, ale i współczesności [ZDJĘCIA]

Łukasz Gazur
W szopkach zobaczymy m.in. Światowe Dni Młodzieży z papieżem...
W szopkach zobaczymy m.in. Światowe Dni Młodzieży z papieżem... fot. Andrzej Banaś
Sztuka. Pokazy szopek krakowskich pozwalają zobaczyć „świat w pigułce”. Obok świętej rodziny pojawiają się więc m.in. piłkarze, demonstracje KOD, papież Franciszek oraz... smog.

Z roku na rok pokonkursowe pokazy szopek krakowskich, odbywające się w siedzibie Muzeum Historycznego Miasta Krakowa - czyli w pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym - biją rekordy popularności. Dość wspomnieć, że w zeszłym roku frekwencja wynosiła 40 tys. widzów. W tym roku, w pierwszym dniu pokazu, wystawę obejrzało 1600 osób.

Wieże kościelne oraz budynki Talowskiego

Krakowska szopka to fenomen na skalę światową, różniący się znacznie od typowych stajenek betlejemskich. Musi być budowlą wieżową i zawierać formy charakterystyczne dla architektury Krakowa. Chodzi nie tylko np. o wieże kościołów, ale także o detale przypominające Sukiennice, Wieżę Ratuszową, Wawel. Ale czasem autorzy chętnie sięgają po wzory z kamienic.

- W zeszłym roku jedna z szopek była zestawieniem różnych elementów charakterystycznych dla projektów budynków autorstwa Teodora Talowskiego - mówi Małgorzata Niechaj z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Oprócz Świętej Rodziny tradycyjnymi bohaterami krakowskich szopek są: Lajkonik, Smok Wawelski, hejnalista, krakowiacy. Ale i tu z czasem sytuacja się zmienia. Pojawiają się nowe postacie i motywy, np. bohaterowie legend krakowskich. - Proszę pamiętać, że szopka to „Kraków w pigułce”. A to oznacza, że reaguje na rozmaite zjawiska społeczne. W tym roku np. w wielu szopkach pojawiły się motywy związane ze Światowymi Dniami Młodzieży. Są kolorowe flagi różnych krajów, figurki młodych ludzi reprezentujących różne regiony świata. No i oczywiście papież Franciszek - dodaje Małgorzata Niechaj.

Na przestrzeni lat pojawiali się w szopkach m.in. bracia kurkowi, ale także np. Anna Szałapak, piosenkarka związana z Piwnicą Pod Baranami, która jest wielką fanką szopek. Zasiada nawet w jury konkursu.

W tym roku w jednej z szopek obok papieża Franciszka pojawia się m.in. polski piłkarz, w koszulce z białym orłem.

- Padało wielokrotnie pytanie, czy to jest Robert Lewandowski, który zdobył tak wielką popularność. Ale odpowiedź nie jest jednoznaczna - dodaje Małgorzata Niechaj.

Wśród scenek, które możemy zobaczyć w wystawianych obiektach, jest m.in. protest KOD z antyrządowymi hasłami, czy też wpisany już w krakowską tradycję pochód jamników. Jednak jedną z najbardziej aktualnych szopek jest w tym roku ta, która ma być protestem antysmogowym.

- Dostała wyróżnienie za nowatorstwo i polisensoryczność. Wykonana jest z blachy z komina. Dodatkowo ma obracający się talerz, na którym wypisane są wszystkie szkodliwe związki chemiczne tworzące smog - tłumaczy Małgorzata Niechaj z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Konkurs szopek, czyli przedwojenna tradycja

Tradycja szopki krakowskiej sięga jasełek, które organizowano w czasie Bożego Narodzenia, głównie w kościołach. Najstarsze z figurek jasełkowych, które znajdują się obecnie w Krakowie, pochodzą z XIV wieku. Są przechowywane w kościele św. Andrzeja.

Do końca XIX wieku wyrobem szopek zajmowali się przede wszystkim murarze z przedmieść Krakowa. W okresie świątecznym chodzili ze swoimi szopkami po mieszczańskich domach.

Natomiast sam konkurs najpiękniejszych szopek organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie, spowodowanej wybuchem II wojny światowej, konkurs odbył się ponownie w 1945 roku. Wtedy właśnie, na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza, pojawili się szopkarze. Od tego momentu konkursy organizowane są już nieprzerwanie co roku - w każdy pierwszy czwartek grudnia. Wyniki ogłaszane są w najbliższą po wspomnianym czwartku niedzielę.

Organizatorem konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Część szopek muzeum zakupuje do swojej kolekcji. Najstarsza w zbiorach MHMK jest szopka wykonana przez Michała Ezenekiera z ok. 1900 roku, często nazywana „szopką-matką”. To z niej właśnie pochodzi charakterystyczna kopuła, często naśladowana przez współczesnych szopkarzy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Szopki krakowskie są blisko tradycji, ale i współczesności [ZDJĘCIA] - Dziennik Polski

Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska