Toruń w okowach i ostatnia środa w miesiącu, czyli Muzeum Twierdzy Toruń zaprasza

W bardzo bogatej, niemal 800-letniej historii Torunia niewiele jest wydarzeń, które bardziej wpłynęłyby na rozwój miasta, niż XIX-wieczne decyzje dotyczące rozbudowy twierdzy. Z jednej strony do miasta popłynęła ogromna rzeka pieniędzy, w ślad za nią przybyły zaś rzesze robotników, w dużej mierze Polaków. Toruń otrzymał wielki zastrzyk inwestycyjny i demograficzny, jednak z drugiej strony, jego rozwój przestrzenny został ograniczony dość restrykcyjnymi przepisami, które m.in. wymusiły odsunięcie przedmieść od centrum i spowodowały, że krajobraz między wewnętrzną a zewnętrzną linią umocnień zdominowały budynki szkieletowe.

Rejonom fortecznym będzie poświęcone środowe spotkanie z historią wojskowości w Muzeum Twierdzy Toruń. Tradycyjne, bo tego typu spotkania załoga najmłodszego oddziału Muzeum Okręgowego organizuje w każdą ostatnią środę miesiąca.

"Przybliżymy wykaz skomplikowanych przepisów, do których musieli dostosować się cywilni mieszkańcy fortecznego miasta oraz nauczymy uczestników rozpoznawać zachowane do dziś oznaczenia obszarów ograniczeń zabudowy i granic fortecznych działek" - zachęcają organizatorzy na facebookowym profilu MTT.

Określenie granic rejonów fortecznych i związanych z nimi ograniczeniami dotyczącymi zabudowy, to dopiero jedna strona medalu. Nawet w pruskiej armii zdarzały się bowiem wyjątki potwierdzające regułę, albo istniejące z innych powodów.

- Rejony obowiązywały na prawym i lewym brzegu Wisły, jednak na tym drugim nie były tak rygorystycznie przestrzegane, między innymi dlatego, że nie było tam tylu dużych skupisk zabudowy - mówi Adam Kowalkowski z Muzeum Twierdzy Toruń, który poprowadzi środowe spotkanie. - Pomimo ograniczeń, fabryka Drewitza czy cegielnia Fenskego, stała przy samych wałach. Obie jednak realizowały zamówienia dla wojska.

Rzecz jasna nie były to jedyne powody takiego wyjątkowego traktowania, o tym jednak prowadzący powie uczestnikom spotkania. Dodajmy jeszcze, że akurat mija 121 lat od zerwania fortecznych okowów.

"Zniesienie rejonu ma podobno nastąpić z dniem 1 kwietnia roku bieżącego - informowała "Gazeta Toruńska" pod koniec marca 1903 roku. - Jeżeli sprawa ta przyjdzie do skutku, skończą się wcześniejsze rokowania w tej sprawie, jakie prowadzi od lat nasze miasto z fiskusem wojskowym. Jak wiadomo były grunta położone poza murami fortecznemi podzielone na pasy czyli rejony. W pierwszy rejonie nie wolno było stawiać nowych budynków, w drugim zaś można było stawiać warsztaty, dopiero w trzecim rejonie mógł każdy budować budynki. Przez obecne zniesienie rejonu będzie można również w drugim rejonie budować. Pozostanie teraz tylko jeden rejon i ten ma być znacznie zwężony. Mieszkańcy tutejszych przedmieść przyjęli tę wiadomość z radością".

Wszyscy zainteresowani zechcą w środę 24 kwietnia o godzinie 17:30 stawić się w Muzeum Twierdzy Toruń, przy Wałach gen. Sikorskiego 23. Wstęp wolny.