Powolny młyn sprawiedliwości

Dzisiaj inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy wywęszą każdą nieprawidłowość. Dyrektor szkoły stosuje mobbing, codziennie zmuszając panią od polskiego do wypełniania dziennika lekcji? PIP już to wie. Pijany robotnik spadł z wysokości podczas remontu dachu? Inspektorzy PIP już tam pędzą. PIP zbada i sprawdzi wszystko. Ponad 70 lat temu równie wnikliwy był podinspektor Wacław Królikiewicz, który przyjechał na kontrolę do oo. cystersów. Przeżegnał się nabożnie, ale bez wahania skupił się na rzeczowej analizie wykrytych niedociągnięć w zakonnym młynie. I w dwunastu punktach wyliczył je po kolei. Warto zacytować ten dokument.

1. W zakładzie należy wywiesić obwieszczenie wewnętrzne o czasie pracy.
2. Wypłata zarobków powinna następować w gotówce. Należy zaprzestać uskuteczniania wypłat zarobków robotniczych w naturze (mąka).
3. Wszystkie ściany młyna należy odpowiednio wybielić, okna przemyć i utrzymywać stale w czystości.
4. Należy zabronić wstępu do młyna osobom tam niezatrudnionym.
5. W młynie należy wywiesić napisy ostrzegawcze dotyczące zakazu palenia tytoniu, smarowania maszyn podczas ruchu, zrzucania pasów podczas ruchu, plucia na podłogę.
6. Wpływ wody do turbiny należy w miejscu uczęszczanym przez robotników nakryć podłogą i wyposażyć w poręcze.
7. Wszystkie żarówki elektryczne w młynie należy zaopatrzyć w klosze ochronne.
8. Zejścia do podziemi młyna należy odpowiednio wyposażyć w poręcze.
9. Pas pędny przy cylindrach należy zabezpieczyć.
10. Na każdej kondygnacji młyna należy pomieścić przynajmniej po jednej gaśnicy ogniowej i utrzymywać je w stanie zdatnym do użytku.
11. Pas pędny przy dynamie należy odpowiednio zabezpieczyć.
12. Cały młyn należy wewnątrz uporządkować.

Po uszach dostał nie przeor, ale 42-letni, żonaty Józef K., kierownik młyna i jego dzierżawca, mieszkaniec Mogiły. Na usunięcie niedociągnięć dostał kilka tygodni, ale gdy inspektor pracy zjawił się we młynie w lutym 1935 roku, stwierdził, że niewiele zostało zrobione. Z zakazem plucia na podłogę jakoś sobie poradzono, ale reszta wyglądała fatalnie.

- Józef K. nie wykonał wszystkich zaleceń. Jako usprawiedliwienie podał, że długo był obłożnie chory, a po wyzdrowieniu wykonał zarządzenia z punktów 1, 3, 5, 8 i 9. W sprawie punktu 7 i 10 ułożył się z właścicielem młyna, którym jest konwent cystersów, że to oni własnym kosztem przeprowadzą zarządzenie dotyczące instalacji elektrycznej. Zaś gaśnic przeciwpożarowych do dziś nie umieścił z powodu braku pieniędzy na ich zakup. Podaje, że gaśnicę lub pompę wodną z hydrantami wykona do 15 listopada 1935 r. - raportował inspektor pracy.

Stwierdził też, że okna i ściany we młynie są dalej brudne, wszędzie panuje nieporządek i bałagan. Przestał się więc cackać i przysolił kierownikowi grzywnę 200 zł.

Sprawa trafiła do sądu grodzkiego, który jednak zmniejszył karę dziesięciokrotnie - do 20 zł, a w styczniu 1936 r. weszła w życie amnestia i grzywnę całkiem darowano. W ten oto sposób Józef K. jako pierwszy w Polsce ucieszył się z tego, że młyny sprawiedliwości jego sprawę mełły powoli.