Pięć lat zrównoważonego terytorialnie rozwoju Małopolski

Rodzina, bezpieczeństwo, zrównoważony terytorialnie rozwój - to trzy filary, na których zbudowana jest przyjęta jednogłośnie przez Sejmik Województwa Małopolskiego Strategia Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”. Dokument powstał we współpracy samorządu województwa z szerokim gronem partnerów społecznych oraz gospodarczych. Wytyczono w nim wizję rozwoju regionu do 2030 roku. Głównym celem uchwalonej strategii jest to, aby zrównoważony rozwój Małopolski prowadził do podnoszenia jakości życia mieszkańców wszystkich obszarów regionu, a realizacja jej celów przyczyniała do wzmacniania więzi społecznych i budowania poczucia dumy Małopolan z tego, co uda się osiągnąć wspólnym wysiłkiem. - Szczególne miejsce w Strategii zajmuje rodzina. Pragniemy, aby dzięki wspólnemu wysiłkowi samorządu województwa i jego partnerów w ciągu nadchodzącej dekady, region stał się miejscem, które daje Małopolanom i ich rodzinom poczucie bezpieczeństwa i stabilności, oparte na poszanowaniu wartości duchowego i materialnego dziedzictwa, a jednocześnie, aby Małopolska była regionem z dynamicznie rozwijającą się gospodarką, bazującą na innowacjach, w którym troszczymy się o środowisko dla dobra nas samych i następnych pokoleń. Potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa nabiera szczególnego znaczenia w kontekście pandemii koronawirusa, której skutki w 2020 roku w różnym stopniu odczuła większość Małopolan – czytamy we wstępie marszałka Małopolski Witolda Kozłowskiego do Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”. Pełna treść strategii znajduje się na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego: www.malopolska.pl.

Nieprzypadkowo marszałek Witold Kozłowski rozpoczął w 2019 roku starania o to, by św. Jan Paweł II został patronem Województwa Małopolskiego. Tak też się stało 5 października 2020 roku. To właśnie wtedy Dykasteria ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała dekret potwierdzający, że św. Jan Paweł II jest Patronem Województwa Małopolskiego. - To wielka radość i duma dla naszego regionu, że Papież z Wadowic, Papież rodzin, Małopolanin, jest naszym patronem przed Bogiem. Decyzja z 2020 roku była początkiem wyjątkowych przedsięwzięć i wydarzeń związanych z Ojcem Świętym Janem Pawłem II – podkreśla gospodarz regionu Witold Kozłowski.

Pandemia koronawirusa i wojna na Ukrainie ze wszystkimi jej skutkami - to dwie główne przeciwności, z którymi obecny zarząd Małopolski musiał się zmierzyć. - Przyszło nam stoczyć nierówną walkę o bezpieczeństwo, zdrowie, a nawet życie mieszkańców naszego regionu. Uruchomiliśmy Małopolską Tarczę Antykryzysową, która kompleksowo odpowiedziała na najpilniejsze potrzeby w regionie. Łączny budżet, tego pionierskiego na skalę kraju projektu, to przeszło 2,3 miliarda złotych zarówno z budżetu województwa jak i funduszy unijnych. Musieliśmy zmierzyć się także z kryzysem migracyjnym wywołanym wojną na Ukrainie. Odpowiedzią na tę sytuację była i jest Małopolska Tarcza Humanitarna. To pięć pakietów: Transportu, Rynku Pracy, Edukacji, Społecznego, Organizacji pozarządowych, wolontariatu i współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, na które wydaliśmy ok 100 milionów złotych z budżetu województwa i środków unijnych. Małopolska jest jednym z województw, do którego przybyła największa liczba uchodźców wojennych z Ukrainy. Szacuje się, że może to być nawet 250 tysięcy osób. Jestem dumny z mieszkańców Małopolski, którzy bezinteresownie otworzyli swoje domy i serca na potrzeby drugiego człowieka – mówi marszałek Małopolski Witold Kozłowski.

Małopolska Tarcza Antykryzysowa to nadzwyczajny środek w niezwyczajnych czasach. W obliczu pandemii COVID-19 Zarząd Województwa Małopolskiego zdecydował o uruchomieniu pionierskiego rozwiązania ratunkowego: Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej. Do dziś, wartość środków przeznaczonych w jej ramach na walkę z COVID-19, łagodzenie skutków pandemii dla małopolskiej gospodarki oraz wsparcie mieszkańców przekroczyła 2,3 miliarda złotych. Na tę kwotę składają się środki pochodzące z Funduszy Europejskich oraz budżetów państwa i województwa. Zdaniem marszałka Witolda Kozłowskiego, te środki to najlepiej wydane pieniądze we współczesnej historii samorządu. - Nadzwyczajne okoliczności towarzyszące tej kadencji wymagały od nas natychmiastowego działania i wdrożenia nadzwyczajnych środków. Takim właśnie rozwiązaniem była zaprojektowana przez nas Małopolska Tarcza Antykryzysowa – absolutnie pionierskie działanie ratunkowe, wspierane z Funduszy Europejskich. Dzięki niej ogromne środki finansowe mogły błyskawicznie trafić tam, gdzie były najbardziej potrzebne i umożliwić konkretne działania: walkę o ludzkie zdrowie i życie, wsparcie mieszkańców i przedsiębiorstw, wzmocnienie służby zdrowia w całym regionie poprzez potężne zakupy nowoczesnego sprzętu i środków ochrony osobistej, czy ratowanie tysięcy zagrożonych miejsc pracy. To było wielkie wyzwanie, na które odpowiedzieliśmy natychmiastowo, z rozmachem, wydając pieniądze z pożytkiem dla ludzi i dla regionu. Myślę, że nasza Małopolska Tarcza Antykryzysowa, to chyba najlepiej wydane we współczesnej historii samorządu, ponad dwa miliardy złotych – podkreśla marszałek Witold Kozłowski. Pomoc w ramach MTA realizowano w trzech etapach, odpowiadających najpilniejszym potrzebom w najbardziej newralgicznych sektorach. Od chwili uruchomienia Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej środki finansowe trafiły do tysięcy Małopolan i setek placówek: medycznych, społecznych, edukacyjnych, pozwoliły na zakup wielu tysięcy sztuk sprzętu wykorzystywanego dziś w niemal każdym sektorze. Wszystko to było możliwe dzięki odważnym decyzjom, dobrej współpracy, często ponad wszelkimi podziałami, której przyświecał jeden cel – zdrowie i dobro człowieka. Dziś najbardziej wymiernym rezultatem tego wielkiego projektu są doposażone szpitale, szkoły, czy placówki opieki, tysiące egzemplarzy sprzętu z naklejką „Małopolska Tarcza Antykryzysowa”, nowoczesne karetki czy firmy, których obecność na rynku dalej napędza małopolską gospodarkę. - To wszystko pokazuje, ile możemy zrobić i zmienić, działając wspólnie, będąc razem nawet w najtrudniejszych sytuacjach – podsumowuje marszałek Witold Kozłowski.

W marcu 2022 roku, w związku ze zbrojną agresją Federacji Rosyjskiej na niepodległą Ukrainę, zarząd województwa uruchomił Małopolską Tarczę Humanitarną – projekt pomocowy dla uchodźców z Ukrainy, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. - W pomoc uchodźcom niezwłocznie zaangażowały się jednostki organizacyjne, kultury, edukacji i służby zdrowia, organizując opiekę, miejsca noclegowe, wolontariat, zbiórki czy transport. Już po trzech dniach od wybuchu wojny na Ukrainie uruchomiliśmy pierwszy pociąg humanitarny Kolei Małopolskich. W połowie marca zdecydowaliśmy o przekazaniu 3 milionów złotych na bezpośrednią pomoc skierowaną do Obwodu Lwowskiego. Cała ta pomoc została skoordynowana w ramach jednego projektu, który nazwaliśmy Małopolska Tarcza Humanitarna – Fundusze Europejskie dla Ukrainy – mówi marszałek Witold Kozłowski. Pomoc dla Ukraińców ze strony samorządu województwa nie ustała także po pierwszych falach napływu uchodźców do naszego kraju. W dalekosiężnych działaniach, na rzecz Ukrainy, są także m.in. działania adaptacyjne do nowych warunków w Polsce czy przygotowania do pomocy w odbudowie kraju we współpracy z obwodami ukraińskimi po zakończeniu działań wojennych i agresji Federacji Rosyjskiej.

III Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska 2023, które odbyły się w dniach 21 czerwca – 2 lipca zgromadziła 6380 zawodników w 29 dyscyplinach. 12 dyscyplin rozegrano w randze Mistrzostw Europy, w 19 sportach stawką były kwalifikacje do Igrzysk Olimpijskich Paryż 2024. Zmagania odbyły się w 13 miastach, na 26 obiektów sportowych - 24 dyscypliny przeprowadzono w Małopolsce, z czego połowa tj. 12 w Krakowie. Pozostałe w: Krynicy-Zdroju, Tarnowie, Zakopanem, Nowym Targu, Krzeszowicach, Nowym Sączu, Myślenicach, Kryspinowie oraz Oświęcimiu. 4 dyscypliny przeprowadzono poza Małopolską – w Chorzowie, Wrocławiu, Rzeszowie oraz Bielsko-Białej. – Spokój olimpijski, a przede wszystkim sportowy upór, pozwoliły na doprowadzenie tego projektu do dnia Ceremonii Otarcia na Stadionie Miejskim im. Henryka Reymana w Krakowie. Przeciwności było wiele. Droga byłą kręta i wyboista, ale III Igrzyska Europejskie okazały się wielkim sukcesem w skali kraju i Europy. Międzynarodowe federacje sportowe oceniają poziom przeprowadzonych rywalizacji bardzo wysoko. To było wielkie święto europejskiego sportu! – informuje marszałek Witold Kozłowski. Podczas III Igrzysk wręczono 1626 medali, w 253 kategoriach medalowych – 111 męskich, 116 żeńskich i 26 mieszanych. Polskę reprezentowało 374 sportowców (dotychczas najliczniejsza kadra w historii sportu), którzy zdobyli 50 medali. Na trybunach pojawiło się blisko 200 000 kibiców, a w organizację Igrzysk zaangażowało się ponad 5 000 wolontariuszy.

Potwierdzeniem dobrego zarządzania i dobrze obranego kierunku rozwoju Małopolski jest przyznane w tym roku wyróżnienie w konkursie Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości (ERP) 2024. Małopolska otrzymała je m.in. ze względu na planowane działania związane ze współpracą z ukraińskimi instytucjami otoczenia biznesu, przedsiębiorcami oraz szerzej za wsparcie Ukrainy w jej odbudowie i europejskich aspiracjach. Doceniono również silne partnerstwo regionalne i zaangażowanie wielu instytucji w działania służące wzmacnianiu potencjału biznesowego i innowacyjnego Małopolski. Drugi filar działań Małopolski, który został doceniony – poza wsparciem Ukrainy – to determinacja, by region nadal dynamicznie się rozwijał bazując na innowacjach i kreatywności mieszkańców, a jednocześnie troszczył się o środowisko. Stąd planowane działania łączące nowe technologie z rozwojem zielonej gospodarki.

Za każdym dobrym działaniem stoją konkretne efekty. Polityka zrównoważonego terytorialnie rozwoju to konkretne liczby. Zrealizowano lub dokończono realizację blisko 20 wielomilionowych projektów infrastrukturalnych: dróg, obwodnic i mostów, jak chociażby nowo otwarta obwodnica Waksmund – Ostrowsko – Łopuszna. W trakcie realizacji jest 10 inwestycji, np. budowa połączenia węzła autostrady A4 w Wierzchosławicach z SAG w Tarnowie. Zmodernizowano 60 dróg na terenie województwa, powstały także kolejne kilometry ścieżek rowerowych. – Łączymy Małopolskę! Budujemy drogi, remontujemy mosty, znacząco poprawia się bezpieczeństwo na małopolskich drogach. Inwestujemy w transport. Tworzymy nowe lub na nowo uruchamiamy kolejne trasy kolejowe. W 2015 roku Autobusowe Linie Dowozowe realizowane przez Koleje Małopolskie to dwie linie i dwa autobusy. Obecnie, to aż 34 linie, na których kursuje 65 nowoczesnych autobusów – dodaje marszałek Witold Kozłowski.

Wojewódzkie linie autobusowe funkcjonujące w Małopolsce

Obecny zarząd województwa bardzo ceni współpracę z organizacjami pozarządowymi. Każdego roku – wyłączając czas pandemii – rośnie łączna kwota przeznaczona na różnego rodzaju zadania realizowane przez małopolskie NGO. Także obecny, 2023 rok, zapowiada się rekordowo, bo to blisko 55 milionów!

Wykres przekazanych dofinansowań dla NGO w latach 2015-2022

Dobrym przykładem rosnącej aktywności Małopolan jest tegoroczna edycja Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego. Ponad 298 tysięcy mieszkańców Małopolski oddało swój głos. To o 274% więcej niż w pierwszej edycji tego projektu i o ponad 52 tysiące głosów więcej niż w poprzednim głosowaniu. W efekcie do realizacji przyjęto 88 zadań, z czego 80 pochodzi z puli regionalnej, a 8 zadań będzie realizowanych na skalę ogólnowojewódzką. Wcielanie w życie zwycięskich pomysłów ruszy już od 1 stycznia 2024 roku i będzie kosztować budżet województwa ok. 14 mln zł. Co więcej! W kolejnej, 7. edycji BO Małopolska na najciekawsze pomysły czeka aż 16 milionów złotych!

Dobra współpraca w Małopolsce doprowadziła do organizacji wielu ważnych wydarzeń.. Od dwóch lat w Krynicy-Zdroju odbywa się konferencja Krynica Forum - wyjątkowe wydarzenie, które łączy międzynarodową elitę polityczną, biznesową i kulturalną.. Jednym z centralnych punktów tegorocznej edycji wydarzenia było Forum Koreańsko-Polskie, w którym Województwo Małopolskie odgrywało kluczową rolę. Dzięki współpracy w obszarze energetyki atomowej i przemyśle zbrojeniowym, przedstawiciele firm koreańskich oraz polskich rozmawiali o wspólnych inicjatywach biznesowych. Partnerstwo energetyczne, takie jak planowana budowa elektrowni jądrowej, podkreśla znaczenie Małopolski jako hubu dla rozwoju i innowacji. Województwo Małopolskie było Partnerem Głównym jedynego w kraju wydarzenia, w którym wzięło jednocześnie dwóch prezydentów: Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda oraz Litwy Gitanas Nausėda, a także premier Republiki Korei Han Duck-soo wraz z największą w historii naszego kraju delegacją polityczną i biznesową. Ponadto, Małopolska już na stałe wpisała się do kalendarza najważniejszych wydarzeń w Europie i na świecie jako współorganizator Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki (EKSiT) w Zakopanem. W tym roku, przez 3 dni w wydarzeniu uczestniczyło blisko 1700 osób, w tym 200 prelegentów. Łącznie odbyło się 65 paneli. - Potencjał ukryty w sporcie sprawia, że jest on szczególnie ważnym narzędziem integralnego rozwoju człowieka oraz czynnikiem niezwykle przydatnym w procesie budowania społeczeństwa bardziej ludzkiego. Tymi słowami św. Jan Paweł II - Patron Małopolski zwrócił się w roku 2000, w roku Wielkiego Jubileuszu, do sportowców, dodając, że sport może się stać czynnikiem współtworzącym cywilizację i służącym prawdziwej rozrywce, pobudzającym ludzi, by ujawniali swoje najlepsze strony, a unikali wszystkiego, co może im zagrażać lub wyrządzać poważne szkody im samym lub inny – mówił podczas gali rozpoczynającej EKSiT w Zakopanem marszałek Witold Kozłowski. W wydarzeniu pod Tatrami wzięli udział Premier RP Mateusz Morawiecki oraz Prezydent Andrzej Duda. Ogłosili ważne dla Polski wydarzenia sportowe: Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn w 2027 roku oraz rozpoczęcie starań o tytuł organizatora Letnich Igrzysk Olimpijskich 2036 roku.

Samorząd województwa wspiera sportowców, ale także wydarzenia służące wymianie doświadczeń i integracja różnych środowisk. Warto w tym miejscu podkreślić, że w latach 2019-2022, do wszystkich gmin, miast i powiatów Małopolski trafiło łącznie blisko 260 milionów złotych z obszaru sportu, turystyki i rekreacji. Małopolska, na przestrzeni ostatnich lat, niejednokrotnie była areną najważniejszych wydarzeń sportowych: Puchar Świata w skokach narciarskich w Zakopanem, Mistrzostwa Świata w Karate Kyokushin w Krakowie, które po raz pierwszy były rozgrywane poza Japonią, Mistrzostwa Europy U-22 w siatkówce w Tarnowie, znany w Europie samochodowy Wyścig Górski Limanowa – Przełęcz Pod Ostrą, Mistrzostwa Europy w Karate w Myślenicach, Memoriał Huberta Wagnera w Krakowie, Międzynarodowe Mistrzostwa Polski Strongman w Podegrodziu, czy Mistrzostwa Świata w piłce ręcznej.