Nasza Historia. Barwałd Średni. Wielka katastrofa kolejowa

Pociągi słychać było z daleka. Lokomotywa, ciągnąca skład od strony Wadowic, głośno sapała wyrzucając z komina kłęby dymu. Do pokonania miała sporą stromiznę. Odgłos dobiegający z drugiej strony brzmiał inaczej. Parowóz zdążający od Kalwarii Zebrzydowskiej pracował ciszej, a wagony nabierały pędu dzięki grawitacji.

Pomruki zbliżających się pociągów od razu zaniepokoiły mieszkańców Barwałdu Średniego, którzy wykonywali ostatnie tego roku prace w polu. Do pogwizdujących parowozów i stukotu wagonów byli przyzwyczajeni, ale nigdy nie słyszeli naraz dwóch pociągów. Przecież przez Barwałd prowadzi tylko jeden tor! Czyżby pociągi jechały wprost na siebie?
Świadomi nadciągającej katastrofy ludzie próbowali jej zapobiec machając czapkami i fartuchami do maszynisty jadącego z Kalwarii Zebrzydowskiej. Na nic się to nie zdało. Usłyszeli potężny huk. Potem zapanowała cisza.

Barwałd Średni to niewielka wieś w gminie Kalwaria Zebrzydowska, przy głównej drodze do Wadowic. Linię kolejową, wiodącą opłotkami miejscowości zbudowano w latach 1887-1888. Łączyła wtedy Bielsko - przez Kęty, Andrychów i Wadowice - ze stacją Kalwaria Lanckorona, przez którą biegnie linia z Krakowa do Zakopanego.
Feralnego dnia pierwszeństwo powinien mieć niemiecki pociąg wojskowy, który jechał z Wadowic do Kalwarii. Wydany dla niego tzw. rozkaz A oznaczał, że 18 kilometrów trasy przejedzie bez zatrzymywania się. Niemcy obawiali się postoju i nie chcieli dawać pretekstu do ataku oddziałom polskiego podziemia.

Nigdy nie udało się ustalić dokładnej liczby ani listy ofiar katastrofy i zapewne nie będzie to możliwe bez dostępu do niemieckich archiwów. Prawdopodobnie zginęły 134 osoby. Zwłoki składano w dworskiej stodole w Barwałdzie Górnym. Rannych wożono do małego szpitala zakonnego ojców bonifratrów w Zebrzydowicach i do przedwojennego szpitala powiatowego w Wadowicach.

Więcej w listopadowym numerze miesięcznika Nasza Historia

A ponadto:
Czy smok wawelski istniał? Mit założycielski Krakowa - legenda o smoku jest bardziej prawdziwa, niż się nam wydaje. Kilka lat temu na Śląsku odkopano kości drapieżnego gada sprzed 200 mln lat i nie jest to jedyny dowód na istnienie wawelskiego całożercy.

Komandosi i agenci marszałka Piłsudskiego. Od brawurowego skoku na pociąg ze złotem pod Bezdanami do służb specjalnych niepodległej Polski. Szczegóły akcji bojowców PPS, w wyniku której ludzie Piłsudskiego zdobyli 200 tysięcy rubli. Materiałowi towarzyszy infografika. W uzupełnieniu tekst o tym, jak powstawała legendarna „Dwójka”, czyli wywiad II RP i o wielkiej roli, którą przy tym odegrali dawni towarzysze broni Marszałka.

Jak Polacy zdobyli pociąg pancerny zanim Polska odzyskała niepodległość. Na początku listopada 1918 r. spiskowcy z Prokocimia na przedmieściach Krakowa ofiarowali odradzającemu się Wojsku Polskiemu zdobyczny austriacki pociąg pancerny. Najpierw nazwano go „Odsiecz”, a później „Śmiały”.

Kraków w czasie I wojny światowej. Głód, choroby, drożyzna, a z drugiej strony patriotyczne rocznice i czyn legionowy.

Skok na Kopernika. 16 lat temu z biblioteki PAN w Krakowie 40-latek w okularach wyniósł pierwsze wydanie dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich". Sprawa tej kradzieży do dziś nie została wyjaśniona.

Krakowskie miasto umarłych. Cmentarz Rakowicki - nekropolia narodowa, dwa wieki historii Polski i wielka galeria sztuki.

Tajemnica Anastazji P. Jak atrakcyjna pani, która pojawiła się na Wiejskiej dosłownie znikąd, rozłożyła cały Sejm na wznak. Głośny skandal obyczajowy z Marzeną Domaros w roli głównej.

Betonowi komuniści, czyli błędni rycerze PZPR. Przypominamy najtwardszych komunistów z PZPR: Mijala, Siwaka i Olszowskiego. Dla nich PRL był zbyt liberalnym systemem.

Polskie wampiry. Skąd się brały wampiryczne legendy? Co tak naprawdę odkryto w słynnych grobach na Śląsku?

Seksagenci Stasi. Specjalnie szkoleni szpiedzy, podbijając kobiece serca, mieli wykradać tajemnice RFN i NATO. Czy ta strategia była skuteczna?

Catherine Deneuve - wzór klasycznej urody prosto z Francji.

100 stron pasjonujących historii, które rozegrały się w Krakowie i Małopolsce, w kraju i na świecie. Bohaterów z naszej przeszłości opisali najlepsi autorzy i współpracownicy „Dziennika Polskiego”.