Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata m.in. dla Małopolan

Katarzyna Janiszewska
"Kto ratuje jednego człowieka, ratuje cały świat"- powiedział ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner, który wręczał w środę medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Uhonorowanych zostało 14 Polaków. Wśród nich członkowie rodziny Baranków z Siedliska (Małopolskie), którzy ukrywali czworo uciekinierów z getta w Miechowie.

Jest 15 marca 1943 r., środek nocy. Do domu Baranków podjeżdża uzbrojony oddział Sonderdienstu - niemieckiej policji. Chcą dokonać rewizji gospodarstwa. Od razu kierują się do komórki na podwórku, w której byli schowani Żydzi. Jak tylko ich znaleźli, rozstrzelali na miejscu. Baranków obudził hałas, ale nie zdążyli uciec. Niemcy błyskawicznie wpadli do sieni domu i wywlekli na zewnątrz Łucję i Wincentego, jej męża. Łucja klęczała na ziemi i błagała o łaskę dla swoich dzieci. Ale Niemcy byli bezwzględni. Popychani karabinami Łucja i Wincenty zostali wprowadzeni do stodoły. Jeden z Niemców kazał im się odwrócić i strzelił im w tył głowy. Później wrócili po chłopców. 11-letni Henio i 9-letni Tadzio też zginęli.

Tamtej nocy tylko Katarzyna Baranek, matka Wincentego uszła z życiem. Zawsze była szczupła, udało jej się schować za piecem. Zginęła następnego dnia. Wydali ją i przyprowadzili ludzie z Siedlisk. Bali się, bo Niemcy zagrozili, że zabiją całą wieś, jeśli jej nie wydadzą.

Ciała Żydów pogrzebano za budynkami gospodarczymi, na polu Wincentego Baranka. Po wojnie ich zwłoki ekshumowano. Polską rodzinę pochowano na miechowskim cmentarzu.

Szczęśliwie za to zakończyła się historia kolejnej odznaczonej - Stefanii Cendrowskiej z Łodzi, która opiekowała się kilkuletnią żydowską dziewczynką - Juttą Szabasson. Kobieta otoczyła ją miłością i traktowała jak własną córkę. Po wojnie Jutta została adoptowana przez dalszą rodzinę w Izraelu.

Z kolei Paulina Licińska ocaliła pięcioosobową rodzinę Aleksandry Menkes-Frykowskiej. Przez dwa lata szukali oni ratunku w różnych miejscach, płacąc za schronienie. Dopiero w 1941 roku udało im się zamieszkać w domu Licińskiej w Piastowie pod Warszawą. Kobieta przez cztery lata udzielała im schronienia, narażając się na niebezpieczeństwo.

Uhonorowano też Genowefę i Franciszka Majów, którzy mieszkali w czasie wojny na ul. Grzybowskiej w Warszawie, na granicy getta. Od 1942 r. zaczęli udzielać pomocy żydowskim uciekinierom, dla których specjalnie wynajęli mieszkanie.

Medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznawane są od 1963 r. przez izraelski Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem. Honorowane nim są osoby, które narażając życie swoje i swoich rodzin, bezinteresownie ratowały Żydów.

- Honorujemy ich nawet wtedy, gdy już nie żyją, gdy nie potrafimy odnaleźć nikogo z ich rodziny, kto mógłby medal odebrać, aby pamięć o ich czynach nie zaginęła. Ich bohaterstwo pozwala wierzyć w człowieka, w to, że nawet w najgorszych czasach są także dobrzy ludzie - powiedział Zvi Rav-Ner.

Do tej pory uhonorowano 24 811 osób, w tym 6 394 Polaków.

Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska