II Forum Medyczne: Niewiele trzeba, żeby żyć zdrowo

Czytaj też: Rozstrzygnęliśmy plebiscyt Lekarz Małopolski 2016 [ZDJĘCIA, WIDEO]

Elżbieta Sołtys (NFZ)

Na profilaktykę raka piersi i raka szyjki macicy pieniędzy w systemie nie brakuje. Zarówno Narodowy Fundusz Zdrowia, jak i samorządy powiatowe przeznaczają część swoich środków, aby pacjenci mogli skorzystać z bezpłatnych badań. Dlaczego więc zgłasza się wciąż tak mało kobiet? Być może brakuje nam instytucji, która mogłaby organizować realizację wszystkich programów. Wojewódzkie ośrodki koordynujące programy populacyjne powstały w 2007 r. Wysyłały zaproszenia do tych kobiet, które nie były badane w ciągu ostatnich dwóch lat, i do tych, u których nigdy wcześniej nie wykryto raka piersi ani raka szyjki macicy. 52 proc. kobiet, które wówczas przyszły na badania mammograficzne, zgłosiło się do nas po otrzymaniu zaproszenia. Wiele z nich na takim badaniu było pierwszy raz w życiu. W grudniu 2015 wojewódzkie ośrodki koordynujące przestały funkcjonować. Według statystyk w tym roku wykonaliśmy o 20 tys. mammografii i o 10 tys. badań cytologicznych mniej niż w roku ubiegłym. Idealną sytuacją jest, gdy pacjenci sami zgłaszają się na badania, bo wiedzą, że są ważne. Ale nie możemy zakładać, że wszyscy tak o tym myślą. Dlatego powinniśmy wciąż na nie zapraszać i przypominać, że można skorzystać z bezpiecznych i bezpłatnych akcji profilaktycznych.

Tomasz Filarski (NFZ)

Budowanie lepszej komunikacji między pacjentem a lekarzem pierwszego kontaktu jest ważne w budowaniu świadomości prozdrowotnej. Kontakt z lekarzem przełamuje strach, który jest paraliżujący, a który u wielu osób dominuje. Pacjenci nie wiedzą, jak będzie wyglądać badanie, co pokażą wyniki i co będzie dalej. Brakuje pomocy, bieżącego wsparcia w przełamaniu obaw. Tymczasem każda potencjalnie zdrowa osoba musi wykonać ten pierwszy krok - pójść do lekarza, zgłosić się na badania. Wiemy, że często brakuje czasu na spokojną rozmowę o profilaktyce. Dlatego mamy nadzieję, że zbudowanie zespołów podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), gdzie oprócz lekarza pierwszego kontaktu i pielęgniarki będzie można spotkać też położną, psychologa czy dietetyka, rozwiąże problem. Na razie projektuje się ustawę uwzględniającą zintegrowaną pomoc pacjentowi w przychodni, do której jest zapisany. Liczymy, że dzięki takiej ustawie leczenie będzie jeszcze bardziej nakierowane na potrzeby pacjenta, znajdzie się czas na to, aby nie tylko diagnozować i leczyć, ale też mówić, jak zapobiegać.

Dr n. med. Joanna Streb (onkolog)

Jeśli nowotwór został wykryty we wczesnym stadium, szanse na udany zabieg operacyjny i całkowite wyzdrowienie pacjenta są duże. Ale niestety do onkologa wielu chorych trafia za późno, kiedy nie ma już szans na leczenie chirurgiczne. Mamy pacjentki, które dzięki badaniom mammograficznym zaczynają się wcześnie leczyć. Smutne jest jednak to, że mimo tylu programów i akcji zgłaszalność na badania i wykrywalność raka piersi we wczesnym stadium choroby są nadal niskie. A im większy nacisk na profilaktykę - wykonywanie regularnych badań, prawidłowe odżywianie się, zmianę trybu życia - tym mniejsze zagrożenie dla zdrowia pacjenta w przyszłości. Choroby nowotworowe są na drugim miejscu pod względem przyczyny umieralności w Polsce. Jednak w kraju jest tylko 700 onkologów, kiedy lekarzy rodzinnych mamy 30 tysięcy. Dlatego tak ważna jest ścisła współpraca między specjalistami a lekarzami POZ oraz większa świadomość społeczeństwa, że sposób funkcjonowania na co dzień i badania profilaktyczne wpłyną na jakość i długość ich życia.

Prof. Stanisław Bartuś (kardiolog)

Razem z lekarzami z Instytutu Kardiologii CM UJ stworzyliśmy tzw. klub pacjenta. Chodziło o to, żeby każdy pacjent po wyjściu ze szpitala wiedział, jak powinien zmienić tryb życia, czego unikać, a do czego się przekonać, czyli jak żyć, żeby uniknąć nawrotu choroby. Kiedy z lekarzami przeprowadzaliśmy ankiety, okazało się, że tylko 30 proc. pacjentów uważa takie konsultacje za konieczne. Większość z nich twierdziła, że nie potrzebuje pomocy po wyjściu ze szpitala. Dlatego tłumaczymy pacjentowi, że takie konsultacje po chorobie są bardzo ważne. Wtedy jeszcze raz i na spokojnie pacjent może porozmawiać z dietetykiem, pielęgniarką albo psychologiem. Dopytać, poprosić o radę. Spotkania, które zostały przeprowadzone, już przynoszą efekty. Mniej z zagrożonych pacjentów ma nadciśnienie, a więcej dba o aktywność fizyczną i zdrowszą dietę. Dlatego pacjenci powinni zadbać o to, żeby po przejściu choroby zgłosić się do lekarza i poprosić go o wskazówki odnośnie stylu życia po przebytej chorobie.

Urszula Smok(Fundacja „Podaruj życie”)

20 lat temu zachorowałam na białaczkę. Na początku jej typowe objawy były lekceważone przez wielu specjalistów. Chodziłam od lekarza do lekarza, bez efektu. Dlatego utworzyłam fundację i od 2004 roku organizuję konferencje dotyczące właściwej opieki nad pacjentem z chorobą nowotworową. Na przestrzeni lat świadomość społeczna poprawiła się. Dziś pacjenci są lepiej wyedukowani i często sami już potrafią diagnozować chorobę, czasem nawet proponują lekarzowi sposób leczenia. Posiłkują się wiedzą z internetu. Dużą rolę w podnoszeniu świadomości chorób onkologicznych mają też organizacje pozarządowe, które przeprowadzają różne działania prozdrowotne, tłumaczące społeczeństwu wymiar zagrożenia i zwracające uwagę na profilaktykę chorób nowotworowych.

">