Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kraków. Pierwsze światło w synchrotronie

Karolina Gawlik
Karolina Gawlik
Synchrotron finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013.
Synchrotron finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013. Andrzej Banas
Zespołowi Solaris udało się wprowadzić wiązkę elektronów do pierścienia synchrotronu i przy wyjściu do linii badawczych zobaczyć pierwsze światło. Wiązka krążyła w pierścieniu przez ponad 10 minut, a tym samym okrążyła go prawie 2 miliardy razy.

Energia wiązki elektronowej to 490 MeV (megaelektronowoltów). Kolejnym zadaniem i wyzwaniem jest uzyskanie pełnej energii wiązki, która będzie trzy razy wyższa i osiągnie 1,5 GeV (megaelektronowolta).

Zanim udało się tego dokonać, najpierw należało przeprowadzić wiązkę przez akcelerator liniowy (przyspieszacz cząstek), co było stosunkowo proste, gdyż akcelerator liniowy - jak sama nazwa wskazuje - znajduje się na linii prostej. Bardziej skomplikowanym zadaniem było przeprowadzenie wiązki elektronów przez 12 magnesów, które znajdują się na okręgu.

- Wielokrotnie musieliśmy korygować ustawienia różnych parametrów synchrotronu, w szczególności dopasować wartości pól magnetycznych wszystkich magnesów do aktualnej energii wiązki elektronowej,  tak aby bez problemów mogła ona wykonać pierwszy i kolejne obroty po pełnym obwodzie, tj. 96 m pierścienia – wyjaśnia Adriana Wawrzyniak – główny fizyk akceleratorowy w Solaris.

- Kolejnymi etapami było zsynchronizowanie magnesu impulsowego z momentem wstrzykiwania wiązki w taki sposób, aby efektywnie wprowadzał on elektrony na poprawną orbitę oraz dopasowanie parametrów wnęki rezonansowej by umożliwić ich akumulację w pierścieniu synchrotronu – dodaje Wawrzyniak.

Zanim wiązka elektronów zacznie emitować światło o stabilnych parametrach, które będzie można wykorzystać do badań, przed naukowcami z Solaris jeszcze wiele godzin pracy i testów. Zależy im bowiem na tym, aby światło pierwszego polskiego synchrotronu było jak najlepszej jakości i miało jak najlepsze parametry.

***

Synchrotron SOLARIS - to największa multidysyplinarna infrastruktura badawcza w tej części Europy, pierwsza w Polsce. Projekt realizowany jest przez Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS przy Uniwersytecie Jagiellońskim w imieniu polskiego środowiska naukowego.

To najnowocześniejsze urządzenie tego typu, generujące promieniowanie elektromagnetyczne (od podczerwieni do promieniowania rentgenowskiego), którego unikalne właściwości pozwalają zajrzeć w głąb materii i dokonać precyzyjnych analiz.

Jest wyjątkową i bardzo efektywną inwestycją w infrastrukturę badawczą, gdyż umożliwia równoczesne prowadzenie badań kilkunastu grupom przez 24 godziny na dobę.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska