Kolejka wąskotorowa w Rudach ruszyła z wiosenną parą. To nie lada atrakcja dla całych rodzin!

Choć niegdyś kolej była jednym z najważniejszych środków transportu publicznego, dziś znów wraca do łask. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, do pracy i do szkoły podróżowano nie tylko tradycyjną koleją, ale i wąskotorową. Jedna z takich tras prowadziła z Gliwic Raciborza Markowic, przez Stanicę, Rudy i Rybnik Stodoły.

Swój początek kolej ta miała już w 1899 roku, gdy oddano do użytku linię wąskotorową o szerokości toru 785 mm prowadzącą z Gliwic przez Nieborowice do Rud. Był to pierwszy etap projektu przewidującego doprowadzenie linii kolejowej aż do Raciborza. Z czasem, cała trasa z Gliwic do Raciborza przez Bojków, Nieborowice, Pilchowice, Stanice, Rudy, Szymocice, Nędzę i Babice liczyła łącznie 51 km i stała się jednym z ważniejszych środków transportowych. Wówczas wielu pasażerów uważało, że był to najwygodniejszy środek komunikacji pasażerskiej na trasie Gliwice–Racibórz. Jeszcze do 1945 roku, przewozy dochodziły do 700 000 osób w skali roku, natomiast w latach 1949-1963 nie spadały poniżej 1 miliona.

Rekord zanotowano w 1954 roku kiedy przewieziono 1 834 400 pasażerów. Z czasem jednak liczba pasażerów malała, by w 1991, ostatnim roku funkcjonowania regularnego ruchu pod szyldem PKP z usług tej kolei skorzystało 90 292 osób.

Choć cała linia kolejowa z Gliwic do Raciborza Markowic została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków i od 1 marca 1993 roku jest chroniona prawem, dzisiaj po dawnej kolei pozostał jedynie siedmiokilometrowy odcinek ze Stanicy przez Rudy do stacji Rybnik Stodoły i obiekty z układem torowym w Rudach. Wielu entuzjastów kolei wielokrotnie próbowało przywrócić połączenia kolei wąskotorowej na trasie z Gliwic do Rud. Mimo wielu starań, wciąż nie doszło to do skutku. Część torowisk została rozebrana, niektóre ze stacji już właściwie nie istnieją. Na terenie Gliwic, w śladzie dawnej trasy kolejki wąskotorowej powstała ścieżka rowerowa.

Choć kolej wąskotorowa o regularnych połączeniach zanikła, z czasem zaczęła spełniać funkcję rekreacyjną. To w szczególności dzięki stacji w Rudach, znajdującej się niemal dokładnie w środku 51 kilometrowej trasy. To właśnie tam znalazły się warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe dla wagonów i lokomotyw, punkt obrządzania parowozów i trójkąt torowy do ich obracania. Główny budynek dworcowy to dwupiętrowy obiekt na planie prostokąta podpiwniczony z poddaszem.

Dziś znów tętni życiem, gdyż zabytkowe budynki, w tym ponad stuletnia hala lokomotywowni, są sukcesywnie odrestaurowywane. Znów na torach postojowych znajdują się unikatowe lokomotywy i wagony. Jednymi z nich są parowóz Las-49 czy spalinowa lokomotywa Lxd2, które w szczególności podczas weekendów, zabierają tłumy podróżnych w niezwykłą przejażdżkę. Okazjonalnie na tory wyjeżdża najstarszy na świecie jeżdżący elektrowóz wąskotorowy, wyprodukowany w 1896 roku przez firmę Siemens. Wystarczy za kilkanaście złotych kupić bilet, by wyruszyć w prawdziwą podróż do przeszłości.

Obecnie kolejka zabiera podróżnych na dwóch trasach: Rudy-Rybnik Stodoły-Rudy bądź Rudy-Stanica-Rudy. Podczas przejazdu nimi można podziwiać Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Rud Wielkich, przy okazji odwiedzając chociażby niezwykle urokliwy Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy. Na stacji można skorzystać także z wielu innych atrakcji, takich jak przejażdżki drezynami, zwiedzanie z przewodnikiem lokomotywowni oraz kuźni kowalskiej, czy odwiedzenie muzeum kolejowego i śląskiej izby. To jednak nie wszystko, bo stacja w Rudach regularnie zamienia się w miejsce najważniejszych wydarzeń w regionie. To właśnie tam organizowana jest Industriada, Święto Pieczonego Ziemniaka czy chociażby Mikołajki. Oferta wydarzeń jest jednak zdecydowanie bardziej bogata.

Wiele osób, które wsiadają do wagonów kolei wąskotorowej w Rudach, z sentymentem spogląda ruszając w podróż. Choć niegdyś był to jeden z głównych środków transportowych, dziś stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną regionu. To zdecydowanie idealny pomysł na przygodę zarówno dla miłośników kolei, jak i tych, którzy po prostu szukają niezwykłych miejsc w regionie. Ale kto wie, może i kolej wąskotorowa znów wróci do łask?

Od 6 kwietnia, kolejka w Rudach funkcjonuje w ramach wiosennego rozkładu jazdy. Stacja czynna jest od wtorku do piątku w godzinach 8:00 - 16:00, zaś w soboty i niedziele od 10:30 do 19.

Rozkład jazdy pociągów Rudy - Rybnik Stodoły – Rudy: 11:00AB, 12:00S, 13:00A, 14:00S, 15:00A, 16:00S, 16:15B, 17:00A, 18:00A

Rozkład jazdy pociągów Rudy - Stanica - Rudy: 12:00N, 14:00NB, 16:00N.

N - Kursuje tylko w niedziele i święta. A - Kursuje w soboty, niedziele i święta. S - Kursuje tylko w soboty. B - kursuje od wtorku do piątku w okresie wakacji letnich.