Ogrzej dom tanio, zdrowo, wygodnie

Marcin Karkosza

- Udało się nam pozyskać z Unii Europejskiej aż 100 mln euro na zmianę sposobu ogrzewania domów. Połowa trafi do indywidualnych gospodarstw domowych – mówił Wojciech Kozak, wicemarszałek Małopolski, podczas debaty w Myślenicach poświęconej dotacjom na wymianę kotłów z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020. Już dziś można pytać w gminach o atrakcyjne dofinansowanie.

Wicemarszałek podkreślił, że dzięki temu uda się w regionie zlikwidować ok. 26 tys. starych kotłów węglowych. – Celem jest wyraźna poprawa jakości powietrza w całej Małopolsce, bo wbrew mitom problem nie dotyczy samego Krakowa. Nawet miejscowości ze „zdrojem” w nazwie miewają w sezonie grzewczym powietrze bardziej zanieczyszczone niż stolica regionu – zauważył wicemarszałek Wojciech Kozak.

Zastrzegł, że akcja wymiany kotłów niewiele da, jeśli ludzie nadal będą kupować kotły starego typu, tzw. kopciuchy. – Chcę jak najszybciej doprowadzić do tego, by zakup takich kotłów w Małopolsce był niemożliwy. Dopuszczalne byłyby jedynie kotły na gaz, odnawialne źródła energii, a w przypadku węgla – tylko kotły najnowszej generacji – zapowiedział Wojciech Kozak. Wyraźnie podkreślił, że takie rozwiązanie musi iść w parze z realną pomocą dla osób uboższych, których samodzielnie nie stać na wymianę źródła ciepła.

Winne stare kotły
- Kotły węglowe odpowiadają za emisję połowy pyłów oraz 90 proc. benzo(a)pirenów wywołujących m.in. raka i alergie – ostrzegł Andrzej Guła, szef Krakowskiego Alarmu Smogowego. Zdecydowanie poparł postulat jak najszybszego wprowadzenia norm – zarówno na kotły, jak i na węgiel. W krajach UE tylko Polska nie ma takich norm.

Paweł Ciećko, małopolski inspektor ochrony środowiska, podkreślił, że gwałtowny wzrost zanieczyszczenia powietrza jesienią ma w całej Małopolsce ścisły związek ze spalaniem węgla, zwłaszcza złej jakości, „wzbogacanego” odpadami. - Normy przekroczone są nie kilka, lecz kilkanaście razy. A np. drobinka pyłu PM 2,5 niesie ze sobą ładunek rakotwórczych substancji i dostaje się z płuc bezpośrednio do krwi – stwierdził dodając, że mapa największych zanieczyszczeń pokrywa się z mapą zwiększonych zachorowań.

Maciej Ostrowski, burmistrz Myślenic, zwrócił uwagę na „bzdurne mity” dotyczące „taniego węgla i drogiego gazu” czy „plastykowych butelek podnoszących kaloryczność” . – Trzeba ludzi edukować. Ale i pomagać, zwłaszcza ubogim, a to wymaga pieniędzy - i przepisów. Czekamy na całkowity zakaz użytkowania kotłów starego typu np. od roku 2020 – przyznał burmistrz.

Ociepl dom, wymień piec
Anetta Kucharska, szefowa wydziału ochrony środowiska w gminie Zabierzów, akcentowała znaczenie edukacji i promocji zachowań proekologicznych. - Trzeba też wszechstronnie wspierać tych, których nie stać na wymianę pieca i boją się zmiany źródła ciepła – stwierdziła.

Małgorzata Mrugała, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, podkreśliła, że wymianie kotłów musi towarzyszyć ocieplanie domów. – Przez ściany, okna, strop potrafi uciec nawet połowa ciepła. Jeśli do nieocieplonego domu wstawimy np. piec gazowy, rachunki będą wysokie. Ale jeśli dom ocieplimy, mogą być niższe niż przy ogrzewaniu kopciuchem – zapewniła. Sama za gaz do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody płaci 2 tys. zł rocznie, co odpowiada cenie 2,5 tony węgla.

- A wygoda jest nieporównywalna – dodał dyr. Marek Bednarz, ekspert z firmy Viessmann Polska. Podkreślił, że nowoczesne kotły nie potrzebują specjalnych pomieszczeń, ani żadnego wysiłku przy obsłudze. Zapewniają przy tym rewelacyjny komfort cieplny w całym domu. Ale dom trzeba najpierw ocieplić.

- Oferujemy atrakcyjne pożyczki na ten cel z programu JAWOR – stwierdziła prezes Mrugała. Można dostać od 20 do 100 tys. zł na 2 proc. rocznie, spłata rozłożona jest nawet na 10 lat, przy ratach rzędu 400 zł. Dodatkowo 20 proc. Fundusz może umorzyć. - To jedyna tak atrakcyjna oferta w całej Polsce – zachęcał inspektor Paweł Ciećko.

Spytaj w swej gminie o środki na wymianę kotła

Jakie są warunki dotacji
Pieniądze na zmianę sposobu ogrzewania domów otrzymają mieszkańcy tych gmin, które przygotowały programy gospodarki niskoemisyjnej. Jak wyjaśnia Wojciech Kozak, wicemarszałek Małopolski, nie wszystkie samorządy to zrobiły. W punktach informacyjnych Urzędu Marszałkowskiego i lokalnych urzędach można zapytać, czy dana gmina złożyła wniosek o środki na likwidację starych kotłów. Jeśli tak, to jest duża szansa, że je dostanie i będzie mogła przekazywać dotacje swoim mieszkańcom. Jeśli nie - mieszkańcy powinni zapytać lokalnych włodarzy o przyczyny zaniechania.

Zamów bezpłatnego audytora
W gminach uczestniczących w programie, zapewne jeszcze w tym roku wyruszą w teren audytorzy, którzy będą sprawdzać, jakie warunki musi spełnić dany dom, by dostać dotację do 8 tys. zł na likwidację starego kotła i przyłączenie do sieci ciepłowniczej lub zakup i montaż nowego źródła ciepła, a także do 6 tys. zł na instalację.

- Szans na dotację nie mają budynki nieocieplone, ze starymi oknami i dachami, przez które ucieka ciepło - zastrzega wicemarszałek Kozak. Jeśli wysłany do mieszkańca audytor, finansowany w całości przez urząd marszałkowski, stwierdzi, że przez ściany, okna lub dach ucieka za dużo ciepła, zaleci docieplenie domu. Trzeba to będzie zrobić, by dostać dotację na wymianę pieca i instalację.

Atrakcyjnych pożyczek na docieplenie udziela Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie - trzeba pytać o program JAWOR.

Podpisz umowę z gminą, wymień piec
Jeśli dany dom spełni warunki audytu, mieszkaniec może zawrzeć umowę z gminą i wziąć dofinansowanie.

Jak wysokie są dotacje?

Wyliczamy dofinansowanie
Chcesz zlikwidować trujący i nieefektywny kocioł węglowy i przyłączyć się do sieci ciepłowniczej lub kupić i zamontować nowoczesny kocioł?

W przypadku likwidacji starego kotła i zastąpienia go przyłączeniem do sieci ciepłowniczej, nowoczesnym kotłem na paliwo stałe (np. węgiel) lub gaz, albo odnawialnym źródłem energii, dofinansowanie wyniesie:
- 350 zł na każdy kilowat obliczonej mocy nowego źródła ciepła (ale nie więcej niż 8 tys. zł)

Przykładowo:
Jeśli audytor ustali, że nowy kocioł ma mieć moc 21 kW, to dotacja na wymianę źródła ciepła wyniesie 21x350 zł = 7.350 zł.
- dodatkowo 80 zł za każdy metr kw. ogrzewanej powierzchni w przypadku wymiany instalacji (ale nie więcej niż 6 tys. zł)

Przykładowo:
Jeśli ogrzewasz 70 m.kw., to dotacja na instalację wyniesie 70x80zł = 5.600 zł.