Fetor nadal zatruwa ludziom życie w Krakowie. Mieszkańcy południowo-wschodniej części miasta żądają poprawy sytuacji

Obrzydliwy kwaśny odór. Tak określają mieszkańcy woń, która dociera m.in. w rejon Złocienia, Rybitw, Małego Płaszowa. Z takimi uciążliwościami mieszkańcy tej części miasta zmagają się od lat. Apogeum kłopotów nastąpiło latem i jesienią ubiegłego roku. Powstała wtedy petycja „Stop dla duszącego smrodu na południu Krakowa”, którą podpisało ponad 3100 osób, a służby miejskie i wojewódzkie obiecały zająć się sprawą.

Efekt? Na osiedlu Złocień śmierdziało o wiele mniej – przynajmniej przez kilka tygodni, od końca listopada 2023 do początku 2024 roku. Jednak w ostatnich dniach fetor powrócił. Jak informują mieszkańcy ulicy Domagały i okolicy – mocno i właściwie non stop śmierdziało m.in. wieczorem i nocą 18-19 stycznia, a także w tym tygodniu (22 stycznia), w tym przypadku w godzinach około południowych.

„Zdumiewające jest to, że po tak dużej liczbie zgłoszeń m.in. z osiedla Podgaje, dotyczących tego problemu, temat smrodu nie ustał. To problem, który ma wpływ na zdrowie naszych dzieci i nasze. Cóż, jest już po wyborach (parlamentarnych; niektórzy z kandydatów do Sejmu z Krakowa obiecywali, że zajmą się problemem – red.) i oczywiście jak to bywa, temat już nieaktualny... Ale my nie dopuścimy tej sprawy – pisze do naszej redakcji jeden z mieszkańców Złocienia.

Z kolei mieszkańcy Rybitw i okolicy nie mieli nawet krótkiego „odpoczynku” od fetoru. Tam wciąż śmierdzi regularnie, przede wszystkim wieczorami, nocą i wczesnym rankiem. Uciążliwości dotykają również m.in. pasażerów miejskich autobusów, kursujących ulicą Półłanki – fetor często jest tam tak mocny, że wdziera się nawet do zamkniętych pojazdów.

Magdalena Gala, rzeczniczka prasowa Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, przekazała nam, że w 2023 roku, w związku z licznymi interwencjami mieszkańców, dotyczącymi uciążliwości odorowych, obejmujących swym zasięgiem w szczególności m.in. rejony Płaszowa, Rybitw, osiedla Złocień, WIOŚ przeprowadził kontrole interwencyjne: w Krakowskich Zakładach Garbarskich, w Wodociągach Miasta Krakowa, w kompostowni PREZERO POLSKA oraz w trzech firmach zajmujących się gospodarowaniem odpadami komunalnymi. Tylko w przypadku jednej spółki (zakładów garbarskich) stwierdzono naruszenia, te same podczas obu dwóch kontroli: niewłaściwy sposób magazynowania osadów zawierających chrom.

Kto odpowiada za fetor na południu Krakowa? Według miejskich analiz oczyszczalnia ścieków w Płaszowie oraz firmy zajmujące się utylizacją odpadów, a także nieprawidłowo wykonane instalacje kanalizacyjne i studzienki. - Jednocześnie żadna z kontroli prowadzonych po zgłoszeniach mieszkańców jesienią 2016 roku, nie wskazała jednoznacznie źródła odorów – poinformował Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta w Krakowie.

Podobną opinię wystawił Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska: „(…) podstawowym problemem do rozwiązania jest, oprócz emisji z wymienionych wcześniej zakładów, pozostaje ograniczenie uciążliwości zapachowych generowanych przez infrastrukturę kanalizacyjną, również na terenach nowych osiedli mieszkaniowych (…). Skutkiem tego jest utrzymujący się problem odorowy na osiedlach znacznie oddalonych od zakładów na Rybitwach. (…) Część występujących na tym rejonie uciążliwości zapachowych może również towarzyszyć transportom odpadów komunalnych. (…) z przeprowadzonych obserwacji wynika, że pierwotnym źródłem uciążliwości są ścieki surowe, odbierane kanalizacją miejską od mieszkańców Krakowa”.

Niewłaściwie wykonana/zabezpieczona infrastruktura sanitarna jest winna uciążliwym zapachom na osiedlu Złocień? Z informacji, którą otrzymaliśmy od spółki Wodociągi Miasta Krakowa, wynika, że kontrola kanalizacji sanitarnej w tym rejonie, na ulicach: Domagały, Agatowej, Nefrytowej, Malachitowej, Ametystowej, Topazowej i Czeczów, prowadzona we wrześniu 2023 roku „nie wykazała żadnych nieprawidłowości”.

Szereg prac związanych z realizacją Programu Ograniczania Uciążliwości Zapachowej wykonano natomiast w oczyszczalni ścieków Płaszów. Jak podają krakowskie Wodociągi, w listopadzie 2023 roku zakończono budowę i uruchomiono stację dezodoryzacji w rejonie kolektora bieżanowskiego, a wcześniej hermetyzacją i dezodoryzacją objęto m.in. fragmenty części mechanicznej oraz osadowej oczyszczalni ścieków.

Z kolei planowaną od 2024 roku gruntowaną modernizację sanitarnego obiektu w Płaszowie przesunięto na lata 2025-2027. Krakowowi brakuje funduszy na rozpoczęcie już teraz kosztownej inwestycji (wartej według szacunków 45 mln zł); trwają też starania o unijną dotację na przedsięwzięcie.

- Konieczność ograniczenia uciążliwości zapachowych w południowo-wschodniej części Krakowa jest sprawą niebudzącą jakichkolwiek wątpliwości, jednak jest to problem skomplikowany, zarówno pod względem prawnym, jak i technologicznym. 8 listopada 2023 roku prezydent Krakowa wystąpił do Minister Klimatu i Środowiska o skuteczną kontynuację działań dla przygotowania tzw. Ustawy odorowej. Z kolei na 8 lutego 2024 planowane jest kolejne posiedzenie zespołu zadaniowego ds. ograniczenia uciążliwości odorowej w południowo- wschodniej części miasta – wylicza Emilia Król z Biura Prasowego UMK.

Plastik w wodzie butelkowanej