Czy termin używania kotłów bezklasowych zostanie przedłużony do 1 stycznia 2026 roku? Kraków przeciwny łagodzeniu uchwały antysmogowej

Projekt nowelizacji uchwał antysmogowych obowiązujących na terenie Krakowa i Małopolski powstał w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej „TAK dla palenia węglem i drewnem. STOP gazo-lobby” i ma być rozpatrywany na najbliższej sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego, czyli 28 sierpnia. Przewiduje on wydłużenie terminu wejścia w życie zakazu użytkowania kotłów bezklasowych do 1 stycznia 2026 r. (w uchwale antysmogowej dla Małopolski) oraz dopuszczenie stosowania paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym poniżej 20% (w uchwale antysmogowej dla Krakowa).

Inicjatorzy zmiany uchwały uzasadniają, że przesunięcie terminu wymogów dotyczących wymiany kotłów na terenie województwa i wydłużenie go o 3 lata dla kotłów bezklasowych jest uzasadnione w związku z kryzysem energetycznym i drastycznie rosnącymi cenami gazu, a zarazem brakiem wystarczających środków finansowych gmin na dofinansowanie wymiany źródeł ogrzewania.

- Ceny dla gazu dla przedsiębiorstw wzrosły w ciągu roku o ponad 300 proc. Gospodarstwa domowe w 2022 również zostaną objęte drastycznymi podwyżkami cen gazu, a ponadto odczują wzrost cen produktów i usług związanych z wyższymi kosztami energii przedsiębiorstw. Niepewna jest sytuacja gospodarcza w Polsce – podkreślono w uzasadnieniu projektu.

Jak informuje krakowski magistrat: - Tego typu postulatom stanowczo sprzeciwia się stolica Małopolski, podnosząc, że walka o jakość powietrza może przynieść trwałe efekty tylko wtedy, gdy jest prowadzona konsekwentnie i do końca. Miasto udowodniło to już na swoim terenie, organizując szereg kampanii informacyjnych zachęcających do rezygnacji z użytkowania paliw stałych i wydając setki milionów złotych na wsparcie krakowian w wymianie nieekologicznych źródeł ciepła. Działania te miały za sobą pełne poparcie społeczne, zarówno organizacji pozarządowych, jak i mieszkańców. Utorowały one drogę do wprowadzenia w 2019 r. zakazu stosowania na terenie miasta drewna i węgla w celach grzewczych.

Dzięki temu, a także wielu innym proekologicznym działaniom w Krakowie nastąpiła wyraźna poprawa jakości powietrza, co potwierdzają dane ze stanowisk pomiarowych państwowego monitoringu środowiska.

– Przyjęcie kolejnych zmian w uchwałach antysmogowych oznaczałoby niwelowanie efektu ekologicznego, który został osiągnięty przez Kraków dzięki determinacji mieszkańców. Krakowianie jednoznacznie opowiedzieli się za tym, aby miasto dążyło do całkowitej likwidacji kotłów bezklasowych – podkreśla zastępca prezydenta Krakowa ds. zrównoważonego rozwoju Jerzy Muzyk.

To już kolejny raz, gdy Kraków wyraża sprzeciw wobec prób zmiany przepisów uchwał antysmogowych. Rok temu prezydent Krakowa zwracał się z takim właśnie apelem do Marszałka Województwa Małopolskiego, jednak wówczas Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął uchwałę , w wyniku której wejście w życie zakazu używania pieców bezklasowych zostało przesunięte z 1 stycznia 2023 r. na 1 maja 2024 r. Skutkiem tej decyzji, było wstąpienie miasta na drogę prawną i wystąpienie do Wojewody Małopolskiego o zbadanie prawidłowości przeprowadzenia procedury konsultacji, procesu legislacyjnego oraz podstawy prawnej dla organu stanowiącego województwa do podjęcia zmiany uchwały oraz zgodności zmiany uchwały z przepisami prawa.

- W marcu 2023 r. Kraków złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na zmianę uchwały antysmogowej, która, zdaniem miasta, powinna zostać wyeliminowana z porządku prawnego poprzez stwierdzenie jej nieważności w całości. Po odrzuceniu skargi przez WSA miasto złożyło 16 sierpnia skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego - informuje magistrat.

Radni województwa większością głosów zdecydowali we wrześniu ubiegłego roku o przesunięciu zakazu używania pieców bezklasowych z 1 stycznia 2023 na 1 maja 2024 r. Pozostałe zapisy uchwały z 2017 r. pozostały bez zmian - w nowo budowanych domach mają być montowane wyłącznie ekologiczne kotły 5 klasy. Do końca 2026 r. mieszkańcy są zobowiązani wymienić piece klasy 3 i 4. Radni Małopolski, którzy wprowadzili zmiany podkreślali, że postępują zgodnie z wolą mieszkańców sygnalizujących, że ze względów ekonomicznych nie są w stanie na czas wymienić pieców.

Krakowscy urzędnicy wyjaśniają, że celem miasta i województwa powinna być całkowita likwidacja niskiej emisji, a powrót do pomysłu spalania drewna oznaczałby zaprzepaszczenie osiągniętych już efektów.

- Niekorzystne położenie Krakowa w dolinie rzeki Wisły oraz okresy bezwietrzne mogą doprowadzić, szczególnie w sezonie zimowym, do pogorszenia jakości powietrza i licznych alertów związanych z przekroczeniami obowiązujących norm w zakresie pyłów zawieszonych. Będzie to miało negatywne konsekwencje dla zdrowia mieszkańców - kwituje krakowski magistrat.

14 lipca 2023 r. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska zakończył kontrolę wykonania przez Kraków w latach 2017–2019 działań określonych w Programie Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego ze szczególnym uwzględnieniem stopnia ich realizacji w aspekcie rzeczowym i osiągnięcia planowanego efektu ekologicznego. Nie tylko nie wykazano żadnych naruszeń, ale zauważono, że Kraków terminowo zrealizował działania wyznaczone w programie, a także podkreślono ich wymierny efekt mający odzwierciedlenie w realnej poprawie jakości powietrza w mieście.

Dlaczego komary są pożyteczne?