"Spełnienie marzeń o dobrym życiu"

Małgorzata Iskra: W tym roku Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy po raz pierwszy zagra także dla seniorów. Na co powinny zostać przeznaczone te pieniądze?
Alicja Klich-Rączka: Potrzeby są ogromne. Pieniądze przydadzą się na opiekę szpitalną, ale także ambulatoryjną oraz tworzenie sieci poradni geriatrycznych, gdyż pacjent geriatryczny nie musi długo leżeć w szpitalu. Od niesienia długoterminowej opieki są inne placówki - przeznaczone głównie dla ludzi w podeszłym wieku.

Ile powinno być w Polsce tzw. łóżek geriatrycznych?
Obecnie jest nieco ponad 700, a pewnie powinno być 3-4 tysiące. Wystarczy wspomnieć, że w naszym kraju na 10 tys. mieszkańców przypada 1,5 takiego łóżka, w Czechach 6, na Słowacji 14, a w Szwecji aż 24.

Jak sytuacja wygląda w Małopolsce?
Najlepsza jest na Śląsku, ale i w naszym regionie jest lepsza od przeciętnej w kraju. Łóżkami geriatrycznymi dysponuje Szpital Uniwersytecki i Szpital MSWiA oraz placówki w Gorlicach i Wadowicach.

Starzy ludzie trafiają na różne oddziały szpitalne. Czym różni się leczenie geriatryczne?
Na internie czy onkologii leczy się ich z konkretnej choroby, poddaje zabiegom, natomiast geriatra zgodnie z ideą holistyczną całościowo ogarnia problemy pacjenta. Zajmuje się jego problemami medycznymi, niesprawnością, rehabilitacją, oceną stanu mentalnego, a nawet redukcją leków, gdyż często biorą jakieś wzajemnie się wykluczające lub "na zapas".

Leczenie geriatryczne nie wymaga więc zakupu kosztownego sprzętu.
Wymaga przede wszystkim przygotowania budynków, przystosowania ich dla starszych osób. Skuteczne leczenie polega na tym, że lekarz poświęca pacjentowi dużo czasu.

Nie brakuje specjalistów?
Geriatrów jest w kraju niewielu, ponad dwustu, i nie wszyscy praktykują. Na razie to lekarz pierwszego kontaktu winien mieć umiejętność oceny problemu, przynajmniej w zakresie podstawowym i w razie potrzeby kierować pacjenta do specjalisty. Dlatego szkolenie lekarzy rodzinnych w tym zakresie uważam za niezbędne.

Czy starość to choroba?
Można mieć sto lat i żyć bez chorób. Jednak zazwyczaj to na starość ludzi dopadają różne choroby i wtedy zwykliśmy je zrzucać na karb wieku. Tymczasem nawet zaburzenia pamięci nie wynikają z wieku.

A z czego?
Związane jest to z fizjologią starzenia. Już po 20. roku życia stajemy się coraz mniej wydolni i sprawni, co w starszym wieku jest wyraźnie zauważalne. Czasem przyspieszamy proces starzenia "na własne życzenie". Nie bez powodu mówi się, że trybem życia można sobie zapracować na starość. Kłopotów z otyłością nie powinno się zrzucać na karb genów, ale raczej tłumaczyć je brakiem ruchu i obżarstwem.

Czyli żyjmy zdrowo, a nie będziemy szukać pomocy u geriatry.
Demograficznie jesteśmy społeczeństwem starym. 15 procent Polaków ma powyżej 60 lat. I trzeba myśleć o przyszłości, bo za kilka lat te statystyki będą jeszcze dotkliwsze- wtedy potrzebnych będzie znacznie więcej placówek geriatrycznych. Oczywiście nie każdy 60-latek je odwiedzi, ale już 80-latek powinien.

Wieczna młodość to już chyba tylko w literaturze?
Procesu starzenia się nie można zatrzymać, jednak profilaktyka starości jest nieodzowna. Te społeczeństwa, które w nią inwestują, przyczyniają się do tego, że seniorzy dłużej i wygodniej żyją, a państwo może mniej wydawać na ich leczenie. To byłoby spełnienie marzeń o dobrym życiu.