Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Alojzy Lysko w "Naszej Historii": Wichta Ochman i "Duchy wojny"

Tomasz Borówka
W najnowszym numerze miesięcznika "Nasza Historia" (nr 16, 3/2015) publikujemy fragment piątego tomu powieści Alojzego Lyski "Duchy wojny".

Narratorem "W udręce nadziei" - taki tytuł nosi piąty tom "Duchów wojny" - jest Wichta Ochman, wdowa po Alojzym Ochmanie, pochodzącym z Bojszów żołnierzu Wehrmachtu, który poległ na Ukrainie 12 stycznia 1944.

Wichta Ochman to Wiktoria Lysko (później, po drugim mężu - Sitko), matka autora. To jej oczyma oglądamy ostatnie miesiące II wojny światowej w Bojszowach: wkroczenie Armii Czerwonej, okrucieństwa wobec jeńców, rabunki i deportacje. A później wczesny, stalinowski PRL: wszechwładzę służby bezpieczeństwa i milicji, narzucany przymusem kult komunistycznych przywódców, wszechobecną, wdzierającą się nawet do domów propagandę nowego ustroju oraz indoktrynację młodzieży, mająca na celu nie tylko pogrzebać pamięć o ojcach w niemieckich mundurach, ale i doprowadzić do wyrzeczenia się śląskiej mowy.

Wichta Ochman opowiada to wszystko inaczej, prosto, nie używając wielkich słów. Raz listonosz wygraża małemu Lojzikowi, gdy słyszy, jak chłopiec woła o nim briwtreger. Kiedy indziej Lojzik wraca z kina speszony, bo usłyszał, że jego ojciec zabił dziecko (był na "Zakazanych piosenkach"). Przyjezdny polski nauczyciel wylatuje w końcu z posady nie dlatego, że "zmiynio miana i nazwiska, że bije dzieci do krwie, wyzywo od germanów, bizmarków, hitlerów" - ale dlatego, że... zostaje przyłapany jako pedofil.

Bohaterka snuje swą opowieść po śląsku. Alojzy Lysko, który nie ma cienia wątpliwości, że język śląski istnieje, uważa też, że opisanie dziejów jego rodziców inaczej niż po śląsku byłoby niepełne.

Zapraszając więc do lektury fragmentów książki w "Naszej Historii", gorąco polecamy całość. "Duchy wojny" to świetna lektura dla wszystkich, którym nie jest obojętna i historia Śląska, i śląsko godka.

Ponadto w najnowszym wydaniu "Naszej Historii" czytajcie m.in.:

  • - Siewierz 1289: Zaginiona bitwa śląskiego średniowiecza, wielka przegrana Ślązaków walczących o władzę nad Krakowem. Co wiemy o walczących w niej rycerzach - jak wyglądali i jaką władali bronią?
  • - Socjalistyczne Tychy: Podobnie jak Nowa Huta miały być idealnym miastem socjalistycznym, bez dzielnic lepszych i gorszych.
  • - Wielki kryzys na Śląsku: Początek lat 30. XX wieku dla wielu rodzin oznaczał głód i upokorzenie.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!