Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak rozpoznać choroby tarczycy

Dorota Domienik
Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, umiejscowionym płytko pod skórą, w przedniej części szyi. Nietrudno zatem dostrzec, gdy jest patologicznie powiększona. Jednak brak widocznych zmian nie wyklucza chorób tarczycy. Dlatego konieczne jest jej badanie (TSH).

Produkowane przez tarczycę hormony i ich metabolity, tj. trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz ich aktywne formy - wolna T3 (fT3) i wolna T4 (fT4), a także kalcytonina (Ct) - wpływają na metabolizm oraz gospodarkę fosforanowo-wapniową organizmu.

Prawidłowe działanie hormonów tarczycy oraz jej budowa zależą od podaży jodu. Nad morzem wdychamy go w powietrzu, w pozostałych rejonach kraju - dostarczamy wraz z pokarmem.

Długotrwały niedobór jodu, prowadzi do powiększania się tarczycy, czyli tzw. wola endemicznego. Rozrastając się, może ono dawać dolegliwości wynikające z ucisku na tchawicę lub przełyk.

Z kolei obserwowany w badaniu morfologii krwi spadek stężenia TSH świadczy o nadczynności tarczycy, a wzrost stężenia - o jej niedoczynności.

Zarówno nadczynność (hipertyreoza), jak i niedoczynność tarczycy spotykana jest częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Do typowych objawów nadczynności zalicza się:
– uczucie gorąca,
– nadmierne pocenie się,
– utratę masy ciała pomimo zwiększonego apetytu,
– przyspieszenie tętna i kołatanie serca,
– powiększenie obwodu szyi,
– niepokój,
– drżenie rąk,
– bezsenność.

Z kolei do objawów niedoczynności zalicza się:
– wzrost masy ciała,
– osłabienie,
– senność,
– uczucie chłodu,
– obrzęki podskórne,
– zaparcia,
– suchość skóry,
– łamliwość włosów,
– zauważalne zwolnienie czynności serca.
W przypadku występowania powyższych objawów należy zgłosić się do lekarza endokrynologa. Na pierwszą wizytę konieczne będzie skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.

Endokrynolog przeprowadzi szczegółowy wywiad na temat stanu zdrowia pacjenta, jego dolegliwości oraz badanie fizykalne. Dostaniemy także skierownie na badanie krwi.

Niektórzy specjaliści zlecają jedynie pomiar TSH, inni od razu dają skierowanie na oznaczenie fT3 i fT4, czyli tzw. frakcji wolnej hormonów T3 i T4. Oznaczenie wyłącznie TSH ma małą wartość diagnostyczną, gdyż istnieje szereg patologii tarczycy związanych z jej niedoczynnością lub nadczynnością, w których stężenie TSH jest prawidłowe, przy ewidentnych odchyleniach wartości hormonów tarczycy: FT3 i FT4.

W niektóry przypadkach wykonywane jest dodatkowo badanie USG tarczycy.

Jak interpretować wyniki

Po otrzymaniu wyników należy skonsultować się z lekarzem. W przypadkach pierwotnej niedoczynności tarczycy stężenie TSH we krwi ulega podwyższeniu, a stężenie fT4 obniżeniu. W razie podwyższonego stężenia TSH i prawidłowych poziomów fT4 i fT3, rozpoznaje się subkliniczną (inaczej utajoną) nadczynność tarczycy.

Nadczynność tarczycy wywołana chorobą gruczołu tarczowego charakteryzuje się obniżonym stężeniem TSH i podwyższonym stężeniem fT4.

Nadczynność tarczycy obserwuje się w chorobie Grave-Basedowa (pobudzenie tarczycy przez autoprzeciwciała), w przypadku gruczolaka przysadki mózgowej (wydziela nadmierną ilość hormonów), w wyniku przedawkowania hormonów tarczycy w leczeniu jej niedoczynności oraz przy zapaleniu tarczycy.

Niedoczynność tarczycy może być związana m.in. z chorobą Hashimoto (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy), przebytym leczeniem jodem radioaktywnym, strumektomią (wycięcie tarczycy), napromienieniem szyi, stosowaniem niektórych leków, guzami nowotworowymi lub przebytą operacją neurochirurgiczną albo napromienieniem okolicy przysadki mózgowej lub podwzgórza.

Leczenie jest niezbędne w celu poprawy ogólnego stanu zdrowia, samopoczucia oraz uniknięcia niebezpiecznych powikłań, w tym śpiączki.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki