W krakowskim oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właśnie rozstrzygany jest przetarg m.in. na ochronę siedziby przy ul. Pędzichów. Dwuletni kontrakt wyceniono na około 1,1 mln zł. Tymczasem ludzie z branży ochroniarskiej wyliczyli nam, że usługa ta, przy minimalnym zysku i maksymalnych ulgach, kosztuje 30 proc. więcej.
Profesjonaliści mówią wprost: to wymuszanie zaniżania cen i zatrudniania ludzi na tzw. śmieciówkach, czyli umowach o dzieło lub umowach-zleceniach, od których nie ma obowiązku płacenia składki na ZUS. A przecież to urzędy są od kontrolowania warunków pracy...
Ochroniarze pracują za półdarmo?
W ogłoszeniu o przetargu ZUS zaznaczył, że część pracowników zleceniobiorcy musi mieć status tzw. ochroniarza kwalifikowanego (po specjalnych szkoleniach). Urzędnicy wyliczyli, że wystarczy 1,17 mln złotych, aby taką ochronę zapewnić. Do przetargu zgłosiło się blisko 30 firm.
Nasz rozmówca z branży ochroniarskiej wyliczył tymczasem, że wymagana cena jest nie do utrzymania, jeśli chce się zatrudniać ludzi na umowy o pracę, nawet przy płacy minimalnej (w 2015 r. to 1750 zł brutto). Przy dwuprocentowym zysku firmy i zatrudnieniu wszystkich ochroniarzy na umowy o pracę, wychodzi kwota ok. 2,9 mln zł, czyli dwukrotnie więcej niż w ofercie przetargowej.
Taniej by wyszło, gdybyśmy założyli, że firma dostanie dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Wtedy trzeba by jednak zatrudnić osoby z II i III grupą inwalidzką. Koszty ochrony za dwa lata wyniosłyby przy takim rozwiązaniu 1,63 mln zł, czyli i tak o pół miliona więcej niż chce dać ZUS.
- To tak, jakby urząd chciał mercedesa, a płacił za malucha. Niestety, ta sytuacja to norma w zamówieniach publicznych. - mówi Ryszard Walski, dyrektor handlowy firmy ochroniarskiej Micros. Dodaje, że takie reguły wymuszają na wykonawcach zaniżanie cen.
- Jeśli podadzą realną cenę, przegrają przetarg, a każdemu przecież zależy na kontrakcie. To jednak wymusza stosowanie różnych wybiegów. Między innymi śmieciówek, czyli umów-zleceń i o dzieło. One zaś w tym przypadku są absurdalne, bo ochrona na dwa lata to przecież stała usługa. Ale śmieciówki bardzo obniżają koszty pracownicze - dodaje dyr. Walski.
W specyfikacji przetargu krakowskiego ZUS nie ma wymogu stosowania umów o pracę (choć według ustawy, może się tam znaleźć).
- W wielu przetargach urzędy po prostu tego nie wpisują, bo wtedy oferenci nie mogliby zejść z ceny. Nie żądają też wyliczenia poszczególnych kosztów, bo to mogłoby ujawnić ich zaniżanie - wylicza dyr. Walski.
Micros w 2011 roku startował w przetargu na ochronę ZUS (teraz zrezygnował). Wtedy wystosował protest do komisji przetargowej, wskazując na rażąco niską cenę tych firm, które spełniły wymagania cenowe urzędu, dołączył też stosowne wyliczenia.
- ZUS odpowiedział nam, że są firmy, które te wymagania spełniają. I tyle - mówi Walski.
Jak urzędnicy liczyli koszty ochrony
Spytaliśmy ZUS, jak wyliczono koszty w przetargu na ochronę. Odpowiedziano, że w oparciu o obecny kontrakt, powiększony o wskaźnik inflacji.
Jak sprawdziliśmy, ZUS ochrania teraz firma Security Group z Sosnowca. Czy zatrudnia ludzi na umowy o pracę?
- Nie mamy prawnych możliwości żądać od wykonawcy informacji, na podstawie jakich umów zatrudnia pracowników realizujących usługę ochrony mienia - mówi Bożena Bielawska z ZUS. W firmie także odmówiono nam komentarza na ten temat. Zapytaliśmy też w ZUS, czy zdają sobie sprawę, że ich praktyka popycha firmy do zaniżania kosztów. - Otrzymaliśmy 28 ofert, a ceny oferowane na świadczenie usług ochrony nie wskazują, aby były złożone bez rozeznania, czy też były zaniżone - ripostuje przedstawicielka ZUS.
I dodaje, że co najmniej trzy oferty nie odbiegają od oszacowanej przez urząd sumy 1,17 mln zł.
***
Posłowie przegłosowali zapisy, według których umowy-zlecenia będą ozusowane od wysokości minimalnego wynagrodzenia (nie dotyczy to na razie umów o dzieło). Nowa regulacja ma obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku. Dodatkowo oskładkowane na ZUS mają być także dochody członków rad nadzorczych (od stycznia 2015 roku). Śmieciówki do 2017 roku mają być zlikwidowane.
Andrzej Zdebski, szef Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie:
- Niestety, taką mamy ustawę o zamówieniach publicznych. Urzędnik, który odpowiada za koszty, musi dbać o to, by było jak najtaniej, bo nadal króluje u nas kryterium najniższej ceny. I o tym trzeba głośno mówić, i to zmienić. Teraz jeśli urzędnik bardziej zadba o interes przedsiębiorcy niż o tę cenę, to go wyrzucą z pracy.
**Prawybory „Gazety Krakowskiej”. Dogrywka. Głosuj w drugiej turze!
Wybieraj prezydentów, burmistrzów i wójtów.
Prawybory „GK”. Dogrywka w najpopularniejszych miastach i miejscowościach:
Kraków | Tarnów | Nowy Sącz | Piwniczna | Mogilany | Zakopane | Wolbrom**
Zobacz najświeższe newsy wideo z kraju i ze świata
"Gazeta Krakowska" na Youtube'ie, Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
Strefa Biznesu: Czterodniowy tydzień pracy w tej kadencji Sejmu
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
