Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wypisy z historii najnowszej: Jak się wykuwał Urząd Ochrony Państwa

Bożydar Brakoniecki
fot. archiwum
To nie jest zapis dziennikarskiego śledztwa. To spisane i zebrane przeze mnie świadectwa ludzi, którzy tworzyli Urząd Ochrony Państwa. Tak zaczyna opowieść Grzegorz Chlasta, świadom, że może wielu ludziom przyspieszyć bicie serca. Jego "Czterech" objawia się atmosferą sensacji, zrozumiałej, bo drążenie tematu wokół tajnych służb zawsze budzi emocje.

Najciekawsze w książce Chlasty jest tło wydarzeń. Nieczęsto się bowiem zdarza, że grupie młodych ludzi powierza się zadanie stworzenia pierwszej w niekomunistycznej Polsce służby specjalnej. Poszli do niej niedawni pacyfiści, anarchiści, poeci, którym przyszło stawić czoło esbeckiemu establishmentowi i jego reakcji. Przekuć 25-tysięczny aparat represji w służbę, która powinna zmieścić się w ramach demokracji, to zadanie, które warte jest książki.

Bohaterami "Czterech" są Wojciech Brochwicz, Konstanty Miodowicz, Piotr Niemczyk i Bartłomiej Sienkiewicz, którzy spowiadają się Chlaście z szoku, jaki przeżyli wkraczając w mury, gdzie unosił się klimat PRL-u. Obok nich bohaterami są też ludzie, którzy ich tam posłali - premier Tadeusz Mazowiecki i Krzysztof Kozłowski, szef MSW. Nie doczekali premiery książki, podobnie jak nie doczekał jej Konstanty Miodowicz, który zmarł w sierpniu 2013 roku.

Historie "Czterech" są do pewnego momentu życiorysami przedstawicieli pokolenia polskiej opozycji. Wejście w struktury państwa zmieniło ich życiorysy diametralnie. Czasami ich opinie czyta się z prawdziwym zdumieniem: Sienkiewicz za mistrza i największego myśliciela XIX wieku wciąż uważa Kropotkina. Brochwicz wciąż ma żal, że Piotr Naimski wyrzucił go z kontrwywiadu, a Niemczyk snuje analogie między publicystyką braci Mackiewiczów a teraźniejszą Polską.

A w tle ich opowieści przewija się sporo wątków, m.in. szafy pułkownika Lesiaka i sprawy Olina, czuć dym z palonych teczek i histerię mediów w związku z listą Macierewicza. Wszystko to podane w zgrabny sposób, dzięki czemu kombatanckie wyznania bohaterów nabierają patyny wiarygodności.

Co robią dziś? Niemczyk zajmuje się doradztwem w zakresie spraw bezpieczeństwa i wywiadu konkurencyjnego, Brochwicz ma kancelarię adwokacką, ale najciekawiej jest u Sienkiewicza: prócz kierowania MSW koordynuje też działalność polskich służb specjalnych.

Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska