Smog zatruwa życie sądeczan

Smog po nowosądecku

Sądecka stacja monitoringu powietrza przy ulicy Nadbrzeżnej mierzy m.in zawartość dwutlenku siarki, tlenków azotu i zanieczyszczeń pyłowych (tzw. pyłu zawieszonego PM10). - To właśnie jego zawartość w sezonie grzewczym przekracza normę - wyjaśnia Ewa Gondek, kierownik Delegatury Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Nowym Sączu. W październiku dopuszczalna norma (50µg/m3) została przekroczona sześciokrotnie. W ubiegłym roku kilkanaście razy odnotowano poziom alarmowy (200 µg/m3).

Tak wysokie stężenie pyłów to efekt zanieczyszczeń komunikacyjnych i przede wszystkim spalania w piecach węgla, miału węglowego, brykietu i odpadów. Warunki pogodowe i położenie miasta sprzyjają długiemu zaleganiu zanieczyszczeń. Nowy Sącz leży w kotlinie, która utrudnia przepływ powietrza. Niskie temperatury i ich inwersja (wyższa na górze, niższa na dole) zaostrzają problem.

Ciężko oddychać

Pył zawieszony to mieszanina substancji toksycznych. Zawiera m.in. matale ciężkie, dioksyny, węglowodory aromatyczne.
- Jest niebezpieczny dla zdrowia i ma działanie rakotwórcze - wyjaśnia Ewa Gondek. - Podczas największych emisji nie należy zbyt długo przebywać na otwartym powietrzu.

Dotyczy to zwłaszcza kobiet w ciąży, dzieci, osób starszych, astmatyków oraz ludzi z chorobami alergicznymi i krążenia. Wdychany pył może powodować kaszel, trudności z oddychaniem i zadyszkę, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego.
Sądecka alergolog i pulmonolog Maria Perek każdego roku przyjmuje coraz więcej pacjentów ze schorzeniami górnych dróg oddechowych. Szczególnie wielu pacjentów przychodzi w sezonie jesinno-zimowym, kiedy pali się w piecach. Zgłaszają się głównie z dusznościami i kaszlem. - To najgorszy okres dla osób chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, astmę oskrzelową, infekcyjny nieżyt nosa - przyznaje lekarka. Ostatnio zgłosiła się do niej starsza kobieta, która nie mogła dojść do autobusu z powodu duszności.

Palenie "czym popadnie"

- Wszystko, co wrzucimy do pieca, później znajdzie się w powietrzu - przypomina Piotr Polek, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Nowym Sączu. - Dotyczy to tak samo zakładów przemysłowych i prywatnych domów.

Jak twierdzi, wielu sądeczan wciąż pali węgiel i odpady w starych, często źle regulowanych piecach domowych. - Przestarzałe kotły węglowe powinny zostać wymienione na gazowe lub z podajnikiem sterowanym automatycznie - podpowiada prezes Polek. - Do takiego kotła nie wrzucimy już śmieci.

Przekonuje, że palenie "czym popadnie" w starych piecach wcale nie jest tańsze od użytkowania nowoczesnych urządzeń grzewczych.

Przestarzałe piece

Na emisję pyłu wpływa też to, jak palimy w piecach. - Większość pali w niskich temperaturach, co powoduje, że nie ma pełnego spalania i smoła odkłada się w kominie -wyjaśnia mistrz kominiarstwa Robert Gajewski. - To nie tylko bardziej zanieczyszcza powietrze, ale może spowodować pożar.

Istotna jest również jakość spalanego węgla. Piece węglowe są głównie w domach jednorodzinnych starszego budownictwa. Właściciele nowych domów stawiają na gaz lub piece z podajnikiem. - Najgorzej jest na Helenie, bo to dzielnica najniżej położona - dodaje kominiarz. - Wiedza i świadomość mieszkańców jest wciąż niska. Bardziej przemawia do nich ekonomia, niż ekologia.

Ceny pieców z podajnikiem na ekogroszek zaczynają się od 6 tys. zł. Za gazowy trzeba dać minimum 2 tys. Dobrej jakości paleniska kosztują pięć razy tyle.

Kontrole palenisk

Prezes Polek uważa, że naprawę stanu powietrza należy rozpocząć od sprawdzenia liczby kotłów węglowych w Nowym Sączu. Jak zapewnia, MEPC oczyszcza spaliny z ponad 90-procentową sprawnością. - Instalacje dostosowane są do norm i przepisów ochrony środowiska - mówi. - We wszystkich kotłach spaliny poddawane są procesom mechanicznym (cyklony, filtry workowe). Najwyższy trzeci stopień, tzw. filtr workowy działa na niedawno zmodernizowanym kotle głównym. Podobne do 2016 roku zamontowane zostaną we wszystkich kotłach.

Straży Miejskiej w Nowym Sączu prowadzi akcję "Kochasz dzieci - nie pal śmieci". W jej ramach kontroluje paleniska domowe. Reaguje również na skargi mieszkańców. Od lipca tego roku strażnicy interweniowali ponad 100 razy. - Większość zgłoszeń dotyczyło spalania liści w ogrodach - wylicza Dorota Dobrzańska, rzecznik prasowy Straży Miejskiej w Nowym Sączu.

W ubiegłym roku ekopatrole spotkały się z dużą przychylnością sądeczan. Strażnicy miejscy wspólnie z pracownikami Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta w Nowym Sączu przeprowadzili 19 kontroli. Do tego były zgłoszenia telefoniczne. Łącznie kontroli palenisk było 373. Jak zaznacza Dorota Dobrzańska, za palenie odpadów grozi mandat do 500 złotych, a w przypadku postępowania sądowego areszt lub grzywna.

Nowosądecki magistrat ze spokojem przyjął wysokie miejsce miasta w niechlubnym rankingu. Janusz Rogóz, zastępca dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta podkreśla, że Nowy Sącza wspólnie z samorządem wojewódzkim wdraża już program naprawczy. Zmodernizowano ogrzewanie większości miejskich szkół i urzędów. - Mieszkańcy mogą ubiegać się m.in. o dofinansowanie do zakupu kolektorów słonecznych - dodaje.

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+